Vaak leidt bouwen zonder of in afwijking van een bouwvergunning, handelen zonder of in afwijking van de milieuvergunning of overtreding van een wettelijk voorschrift tot een bestuursrechtelijke sanctie. Het bevoegd gezag (provincie, gemeente of waterschap) legt veelal aan de overtreder een last onder dwangsom of last onder bestuursdwang op. Deze bestuurlijke sancties zijn populair. Ze zijn flexibel, laagdrempelig en relatief snel.
Minder bekend is dat bij overtreding van een wettelijk voorschrift of vergunning naast een bestuursrechtelijke sanctie ook een strafrechtelijke sanctie kan worden opgelegd, zoals een strafrechtelijke boete. Beide handhavingsinstrumenten bestaan naast en los van elkaar, maar kunnen gelijktijdig worden toegepast. Er is namelijk een verschil in benadering. De bestuursrechtelijke sanctie heeft tot doel het beëindigen c.q. voorkomen een overtreding (reparatie). De strafrechtelijke sanctie heeft echter als doel het straffen (leedtoevoeging).
In de praktijk komt het steeds vaker voor dat bij een overtreding zowel een bestuursrechtelijke als een strafrechtelijke sanctie wordt opgelegd. Een opsporingsambtenaar maakt dan een proces-verbaal wordt op. Daarmee neemt de strafvervolging een aanvang. Vergist u zich niet, strafvervolging kan vergaande gevolgen hebben. Een overtreding levert namelijk vaak ook een overtreding van de Wet Economische Delicten (WED) op. Afhankelijk van de ernst van de overtreding of zelfs als er sprake is van een misdrijf, kan een forse geldstraf worden opgelegd. Het kan dan gaan om vele duizenden euro’s. De Officier van Justitie kan zelfs besluiten de zaak voor te leggen aan de Economische Politierechter.
Let op, als u een transactievoorstel ontvangt van de Officier van Justitie en het bedrag betaalt, is de strafbeschikking definitief. U krijgt dan een aantekening in het Justitiële Documentatie Register, oftewel een strafblad! Dat kan voor u vergaande gevolgen hebben, voor bijvoorbeeld openbare aanbestedingen of functies waarvoor een verklaring van goed gedrag moet worden overgelegd. U kunt binnen 14 dagen na ontvangst van de strafbeschikking in verzet gaan. Doet u dit niet op tijd, dan staat de strafbeschikking vast en krijgt u een strafblad. Let dus goed op deze termijn.
Als uw zaak voorkomt bij de Economische Politierechter, moet u inhoudelijk wel een goed verweer hebben. U zult moeten kunnen aantonen dat er geen sprake was van een overtreding en dat om die reden geen strafvervolging mag plaatsvinden. U gaat dan voor vrijspraak.
