"Eerder vroeg ik me af, in twee publicaties op Omgevingsweb, of kleine deposities van stikstof wel significant kunnen zijn. Beide artikelen 1) roepen in deze onzekere tijden na het sneuvelen van het PAS verschillende reacties op. Hieronder bespreek ik enig commentaar dat werd aangedragen. De reden om dit commentaar te bespreken is dat het inzicht geeft in hoe om te gaan met de Leidraad bepaling significantie voor wat betreft stikstofdepositie. Daarnaast geeft het commentaar inzicht in de (on)mogelijkheid om momenteel te komen tot een drempelwaarde voor lage stikstofconcentraties."
Het eerste commentaar heeft betrekking op de eenheid waarmee gerekend moet worden in de Leidraad bepaling significantie, wanneer het gaat om stikstofdepositie. Zoals ik in beide artikelen stelde, werden de Kritische Depositiewaarden (KDWs) destijds bepaald in kilogrammen stikstof per hectare per jaar. Echter, daarbij gold een onzekerheid van plus of min 0,5 kg, zo blijkt. De KDWs werden dus in werkelijkheid vastgesteld in de eenheid van 1 kg ± 0,5 kg stikstof per hectare per jaar. Als eenheid voor het vaststellen van een mogelijk effect door stikstofdepositie zou daarom niet uitgegaan moeten worden 1 kg stikstof per hectare, zoals genoemd in beide publicaties, maar zou worst-case de ondergrens van 0,5 kg per hectare per jaar aangehouden moeten worden. Dit komt neer op een depositie van circa 35 mol/ha/j. Een lagere depositie dus dan eerder gesteld in beide artikelen.
Het tweede punt van commentaar heeft betrekking op de cumulatietoets. In mijn artikelen geef ik aan dat in het algemeen in een cumulatietoets maar een beperkt aantal activiteiten hoeft te worden beschouwd. De reden hiervoor is dat onzekere toekomstige gebeurtenissen en reeds voltooide plannen en projecten buiten beschouwing gelaten kunnen worden. Onder het PAS gold er geen vergunningplicht voor activiteiten die stikstofdepositie veroorzaakten onder de grenswaarde of drempelwaarde en voor depositie van wegverkeer op een afstand groter dan 3 kilometer van een Natura 2000-gebied. Met de PAS-uitspraak van 29 mei 2019 werden deze activiteiten alsnog vergunningplichtig 2). Wanneer nu besloten zou worden tot het instellen van een drempelwaarde voor kleine deposities, zullen ook veel van deze activiteiten bij de cumulatietoets betrokken moeten worden. Deze activiteiten zijn immers nog niet beoordeeld en hebben deposities die veelal klein zullen zijn, waardoor ze zullen vallen onder een eventuele nieuwe drempelwaarde. De kans is heel reëel dat door de cumulatie van de deposities van al deze nog niet beoordeelde activiteiten een significant effect in cumulatie niet uitgesloten kan worden. Ook niet wanneer zou worden gekozen voor een heel lage drempelwaarde. Dit maakt het instellen van een drempelwaarde momenteel erg lastig.
1) Het gaat om de artikelen: Het PAS is gesneuveld..nu kan er gebouwd worden zonder vergunningverlening! Toch!? en Niet iedere stikstofdepositie boven de 0,00 mol is significant
2) Paragrafen 33.2 en 34.5 in ECLI:NL:RVS:2019:1603
