Op 1 oktober 2010 is de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking getreden. Kern van de Wabo is de omgevingsvergunning. Die is nodig voor het uitvoeren van een project dat bestaat uit een of meer activiteiten, zoals het bouwen van een huis, het oprichten van een milieu-inrichting en het kappen van een boom. Ook het afwijken van een bestemmingsplan wordt als activiteit gezien. De Wabo gaat uit van een loket, een landelijk (digitaal) aanvraagformulier, een bevoegd gezag, een voorbereidingsprocedure, een rechtsbeschermingsprocedure en een handhavend bestuursorgaan en introduceerde de omgevingsvergunning, die in de plaats kwam van verschillende toestemmingen op het terrein van het omgevingsrecht.

De Wabo bevat de hoofdlijnen. Deze worden weer uitgewerkt in het Besluit omgevingsrecht (Bor) en de ministeriele Regeling omgevingsrecht (Mor). In het Bor wordt o.a. geregeld wanneer geen omgevingsvergunning nodig is. Daarnaast worden aanvullende regels gegeven voor de beslissingsbevoegdheid, de wijze van aanvragen, de indieningsvereisten en de voorschriften die aan een omgevingsvergunning kunnen worden verbonden. De Mor bevat voornamelijk indieningsvereisten die bij het aanvragen van de vergunning in acht genomen moeten worden.