Omgevingsveiligheid maakt het noodzakelijk dat lokale overheden, vergunningverleners en bedrijven nu anticiperen op de Omgevingswet (Ow). Dit betekent: inventariseren welke ruimte bestaande bestemmingsplannen bieden voor risicovolle activiteiten, welke (potentiele) aandachtsgebieden ontstaan en of hierbinnen zeer kwetsbare gebouwen (ZKG’s) mogelijk zijn. Vervolgens de risico’s afwegen en zoeken naar oplossingen.
De verantwoording van het groepsrisico verdwijnt. In het Omgevingsplan weegt het bevoegd gezag binnen aandachtsgebieden het risico af.
Voor bestaande milieubelastende activiteiten (MBA’s) gelden aandachtgebieden van rechtswege vanaf de inwerkingtreding van de Ow. Bij een vergunningaanvraag voor nieuwe activiteiten gelden aandachtsgebieden vanaf het moment van inwerkingtreding van de vergunning of melding. Een aandachtsgebied kan ook gaan gelden doordat een gemeente dit vooraf in het omgevingsplan geografisch vastlegt.
Een voorschriftengebied is verplicht op de locaties waar het omgevingsplan zeer kwetsbare gebouwen (ZKG’s) toelaat en kan alleen binnen een bestaand aandachtsgebied worden vastgesteld. De omgevingsvergunning kan worden geweigerd voor activiteiten met zodanige effecten dat maatregelen niet of onvoldoende effectief zijn om de gevolgen voor de omgeving te beperken.
De aandachtsgebieden zijn nieuw en kunnen bij onvoldoende uitwerking in het omgevingsplan leiden tot stagnatie in de vergunningverlening. Dit geldt niet bij de huidige verantwoording groepsrisico.
Een voorbeeld:
De gemeente neemt het bestaande aandachtsgebied geografisch op in het omgevingsplan, zonder rekening te houden met de ruimte die het bestaande bestemmingsplan biedt voor wijziging en/of uitbreiding van de risicovolle activiteit.
Er zijn twee situaties mogelijk:
De MBA leidt tot een aandachtsgebied dat over een toegelaten ZKG’s (zonder voorschriftengebied) ligt. Het bevoegd gezag moet op grond van de Ow (artikel 8.0b Bkl ) de vergunning weigeren. Er treedt ‘vertraging’ op. De omgevingsvergunning moet wachten op het vastleggen van de voorschriftengebieden in het omgevingsplan.
De MBA leidt tot een aandachtsgebied dat niet over een ZKG ligt, maar wel over (beperkt) kwetsbare gebouwen en locaties. Het bevoegd gezag kan een omgevingsvergunning voor een buitenplanse omgevingsplanactiviteit verlenen. De afgifte van de Omgevingsvergunning voor de MBA leidt tot een aandachtsgebied. In haar afweging (op grond van artikel 8.10a Bkl) betrekt het bevoegd gezag de effecten in relatie tot de omgeving. Het aandachtsgebied noodzaakt tot het afwegen van het vaststellen van een voorschriftengebied en het aanpassen van het omgevingsplan hierop.
Zowel A. als B. kunnen leiden tot lastige keuzes, onduidelijkheid en reparaties achteraf. Het vooraf rekening houden met toekomstwensen kan dit voorkomen. Een mogelijkheid is het vaststellen van een risicogebied inclusief de geometrische aanwijzing van bijbehorende maximale aandachtsgebieden.
