In de vorige blogpost over het onderwerp slagschaduw hebben wij de wettelijke norm voor slagschaduwhinder uitgelegd en hebben wij het gehad over de toetsing van windparken aan zes uur per jaar maximale slagschaduwduur. Deze berekeningen worden op een kaart weergegeven in slagschaduwcontouren. Maar wat betekent een slagschaduwcontour nu eigenlijk voor omwonenden en hoe kan deze ‘kaart’ gelezen worden zodat er zo veel mogelijk informatie uit wordt gehaald?
Als adviseurs merken wij vaak dat er veel onduidelijkheid is over de maximaal optredende effecten van de slagschaduw en ook over de momenten waarop slagschaduw kan optreden. Aan de hand van de positie van een woning ten opzichte van de windturbine is echter al heel veel te zeggen over de hoeveelheid optredende slagschaduw, het tijdstip en het seizoen waarop dit kan plaatsvinden. Het is belangrijk te proberen deze ingewikkelde informatie zo goed mogelijk uit te leggen. Voor zowel professionals als belanghebbenden is namelijk het vaak moeilijk om de mogelijke effecten van slagschaduw en slagschaduwcontourlijnen juist te interpreteren.
De contourenkaart is de meest gebruikte manier om informatie te geven over de locaties waar slagschaduw optreedt en de verwachte hoeveelheid per jaar.
Bovenstaand is een voorbeeld van een normale slagschaduwcontour in Nederland. In dit figuur geven de lijnen de zones aan waarbinnen een bepaalde gemiddelde jaarlijkse duur aan hinderlijke slagschaduw te verwachten is. In dit geval geeft de rode lijn de interpretatie van de wettelijke norm aan die veelal wordt bepaald op een maximum van 6 uur hinderlijke slagschaduwduur per woning voor een gemiddeld jaar.
Uit deze contourenkaart is echter ook veel informatie te verkrijgen over zowel het seizoen als over de tijdsperiode per dag waarin slagschaduw kan optreden. Door dit visueel te maken kan al snel inzicht worden gegeven in de momenten waarop slagschaduwhinder kan worden verwacht.
In deze kaarten is per seizoen te zien waar de slagschaduw tijdens elk seizoen aanwezig kan zijn. Deze vier seizoenskaarten samen vormen de jaarlijkse slagschaduwcontour. Hieraan is dus te zien dat de zuidoostelijk en zuidwestelijke punten van de slagschaduwcontour alleen veroorzaakt worden gedurende de zomermaanden. Dit komt door de meer noordelijke stand van de zon tijdens zonsopgang en zonsondergang in de zomer. Als hier een woning is gelegen, dan kan er dus alleen in de zomer slagschaduw optreden. Dit geldt ook voor woningen aan de noordoost en noordwest kant waar alleen in de winterperiode slagschaduw kan optreden omdat de zon lager en meer aan de zuidelijke hemel staat.
Aan de ligging van de woning ten opzichte van de windturbine is ook iets af te lezen over de periode van de dag waarin slagschaduw zou kunnen optreden. Bij grotere afstanden tot de windturbine dient de zon lager aan de hemel te staan om slagschaduw te laten optreden, er is dan sprake van slagschaduw in de ochtend of avond periode. Dit zorgt met name voor de ‘punten’ van de slagschaduw contouren aan de zuidwest en zuidoost kan en de noordoost en noordwest kant van de windturbine. Bij een woning direct ten noorden van de windturbine zal alleen tijdens de middagperioden slagschaduw kunnen optreden. Deze slagschaduw beweegt over het algemeen langzamer over het veld heen waardoor de slagschaduwduren per dag groot zijn. Mede daarom is de afstand van de zes uurs lijn hier relatief groot. Wel is het zo dat tijdens de zomerperioden de zon tijdens de middag zeer hoog aan de hemel staat waardoor de zon niet ver reikt vanaf de windturbine. In onderstaande weergave is inzicht gegeven in de perioden waarin slagschaduw kan optreden rondom een windturbine.
Voorbeeld tijdstip slagschaduw
Te zien aan de vorm van de slagschaduwcontour is dat de lengte van de contourpieken in het noordoosten en noordwesten kleiner zijn dan de contourpieken in het zuidoosten en zuidwesten. Dit komt doordat in de winterperiode de kans op zonneschijn aanzienlijk kleiner is dan in de zomerperioden (tot wel 2x minder kans op zonneschijn). Dit betekent dat de gemiddelde te verwachten slagschaduwduur kleiner is in de pure wintermaanden, en heeft dus effect op de afstand van de contour tot aan de windturbine voor de slagschaduwcontourpieken die enkel in de winter optreden.
Onderstaand doen wij een voorstel voor een infographic over slagschaduwduren die aangeeft in welke periode hinder is te verwachten als uw woning of kantoor zich op een bepaalde plek binnen deze contour bevindt. De kleur van het vlak waar uw woning of kantoor is gelegen geeft aan in welke seizoenen slagschaduw kan optreden. Afhankelijk van de oriëntatie van de woning ten opzichte van de windturbine (oost, west of noord) kan de slagschaduw ’s avonds, ’s middags of ’s ochtends optreden. Belangrijk om te realiseren is dat als uw woning is gelegen binnen de contour waarbij meer dan zes uur slagschaduw per jaar wordt verwacht, dat voor uw woning een stilstandvoorziening dient te worden getroffen indien de wettelijke norm ook wordt overschreden, waarmee de hinderlijke slagschaduw wordt verminderd. Uitvoering van een stilstandvoorziening betekent overigens niet dat uw nooit slagschaduw zal kunnen ervaren maar wel dat de meest hinderlijke en contrastrijke slagschaduw wordt voorkomen. In een volgende blogpost zal meer worden ingegaan op de hinderlijkheid van slagschaduw en het verschil tussen waarneembare slagschaduw en wettelijk hinderlijke slagschaduw.
Voorbeeld van infographic uitleg slagschaduwcontour