In 2011 heeft het kabinet besloten dat in principe niet meer dwingend naar normen verwezen moet worden in regelgeving. Nationale NEN-normen waarnaar alsnog dwingend wordt verwezen in de regelgeving moeten kosteloos zijn in te zien. Dit heeft er in geresulteerd dat een aantal nationale NEN-normen per 1 januari 2016 kosteloos inzichtelijk zullen zijn.
Onderstaande lijst bevat NEN-normen waarnaar nu nog dwingend wordt verwezen, maar die na inwerkingtreding van de nieuwe Omgevingswet in 2018 niet meer dwingend zullen zijn. Onderstaande normen zijn dus nog maar tijdelijk dwingend, en zijn daarom niet kosteloos inzichtelijk.
Download
hier
de lijst
Dwingende NEN-normen
Overzicht van nationale NEN-normen waarnaar dwingend wordt verwezen in wet- en regelgeving. Deze normen zijn per 1 januari 2016 kosteloos inzichtelijk via de website van het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN).
Download
hier
de lijst met dwingende NEN-normen
VEELGESTELDE VRAGEN NORMALISATIE
Ministerie van Economische Zaken, december 2015
Wat zijn normen?
Zie
Normen voor producten, diensten of processen
voor een uitleg over normen.
Hoe kan ik aan normen komen?
Normen kunnen tegen een vergoeding aangeschaft worden bij het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN), zie
www.nen.nl
.
Waarom verwijst de overheid naar normen in de wet- en regelgeving?
Het beleid van de overheid is erop gericht om zoveel mogelijk aan te sluiten bij het zelfregulerende vermogen in de samenleving. Normen worden ontwikkeld door alle betrokkenen bij een bepaald onderwerp. Als een norm een goede invulling geeft aan het doel van de overheid voor bepaalde wet- en regelgeving, is verwijzen naar een norm een goede manier om de wetgeving op de praktijk aan te laten sluiten.
Waarom moet ik voor normen betalen, wetgeving is toch ook gratis?
Normen zijn iets anders dan wetgeving. Normen zijn private documenten. NEN haalt inkomsten uit de verkoop van normen, zodat ze de normen kunnen onderhouden en nieuwe normen kunnen ontwikkelen.
Waarom zijn normen als ze in wetgeving staan niet gratis?
Een norm blijft, ook bij verwijzing ernaar in de wetgeving, een privaat document. Wel is vereist dat bij de verwijzing naar een norm de norm algemeen verkrijgbaar moet zijn en mag de prijs van een norm niet onredelijk hoog zijn.
Er is toch een rechtszaak geweest waardoor normen gratis moeten worden?
Er is inderdaad een
rechtszaak
geweest over de NEN-normen in het bouwbesluit 2003. De uitkomst van de rechtszaak is niet dat normen gratis moeten worden.
Waarom zijn er bepaalde normen nu gratis in te zien?
In 2011 heeft het kabinet
nieuw beleid
voor normalisatie en normen vastgesteld. Het kabinet heeft besloten dat in wet- en regelgeving in principe niet dwingend naar normen verwezen zou moeten worden. Als wel sprake is van een dwingende verwijzing moet die norm kosteloos zijn in te zien. De reden is dat iemand de norm in moet kunnen zien om de wet na te kunnen leven.
Wat betekent het als een verwijzing naar een norm dwingend is?
Als we spreken over dwingend verwezen normen, zijn er twee varianten.
Variant 1:
In wet- en regelgeving wordt dwingend verwezen naar een norm. De wetgever wilt dat deze norm wordt toegepast. Het is dus verplicht aan de norm te voldoen.
Variant 2:
We spreken ook over een dwingende verwijzing als in wet- en regelgeving naar een norm wordt verwezen, maar een andere oplossing toegepast mag worden zolang deze ten minste gelijkwaardig is aan de norm. Om dit te kunnen beoordelen moet de norm ingezien kunnen worden.
Wie bepaalt of een verwijzing naar een norm dwingend is?
Alle ministeries hebben eigen regelgeving onderzocht op verwijzingen naar normen.
Welke normen zijn nu gratis in te zien?
Het gaat om verwijzingen naar NEN-normen in wetten, algemene maatregelen van bestuur en ministeriële regelingen van de rijksoverheid. Alleen nationale normen waar in deze regelgeving dwingend naar wordt verwezen worden nu gratis in te zien. Het gaat om de normen op deze lijst.
Daarnaast zijn op basis van een overeenkomst tussen het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) de normen NEN 7510, NEN 7512 en NEN 7513 kosteloos beschikbaar.
Hoe kan ik de normen nu inzien en wat zijn de voorwaarden?
Dat staat op de volgende website van NEN:
www.nen.nl/vrijbeschikbaar
Zijn alle normen die niet op de lijst met gratis normen staan dus niet dwingend?
Nee, dat is niet het geval.
In wet- en regelgeving staan nog steeds verwijzingen naar normen die dwingend zijn en die niet gratis zijn in te zien. Dat kan een aantal redenen hebben:
Verwijzingen naar een deel van de NEN-normen staat in wetgeving die aangepast zal worden als de
nieuwe Omgevingswet
gereed is, zie . Die normen zijn nu nog wel dwingend, maar als de omgevingswet in 2018 in werking treedt niet meer.
Internationale en Europese normen kunnen niet kosteloos inzichtelijk gemaakt worden door de Nederlandse overheid. Er zijn dwingende verwijzingen naar Internationale en Europese normen in wetgeving, maar die normen staan dus niet op de lijst van normen die kosteloos zijn in te zien .
De afspraak met NEN gaat niet over dwingende nationale normen in door externe partijen opgestelde documenten (zoals cao's, certificatieschema's), die op hun verzoek door de overheid verbindend worden opgelegd.
Bij dwingende verwijzing naar NEN-normen die alleen voor de overheid zelf geldt worden de normen niet gratis in te zien. Dit zou slechts een verschuiving van overheidsgeld zijn.
Waarom worden niet alle normen van NEN gratis?
Het kabinet heeft besloten dat alleen nationale NEN-normen waar dwingend naar wordt verwezen kosteloos zullen zijn in te zien. De reden is dat bij een facultatieve verwijzing (niet dwingend) de gebruiker profijt heeft van de kennis in de norm, en inzien en toepassen van de norm dan niet verplicht is. Bij een dwingende verwijzing heeft iemand die keuze niet.
Waarom worden alleen nationale NEN-normen kosteloos inzichtelijk?
Het auteursrecht voor Internationale (NEN-ISO) en Europese (NEN-EN) normen ligt niet bij NEN, maar bij de internationale en Europese normalisatie-instellingen. Gezien de internationale en Europese toepassing van die normen kan de Nederlandse overheid geen afspraak maken die van toepassing is voor Nederland alleen.
Zal de overheid in de toekomst meer normen gratis inzichtelijk maken?
Alleen nationale normen waarnaar in wet- en regelgeving dwingend wordt verwezen worden kosteloos inzichtelijk. Als in de toekomst nieuwe wetgeving komt die dwingend naar een norm verwijst die nog niet op de lijst staat, zal die norm ook kosteloos inzichtelijk worden. Omdat het beleid is terughoudend te zijn met dwingende verwijzingen, zal dit echter niet veel voor komen.
Hoe lang blijven deze normen kosteloos inzichtelijk?
De afspraak met NEN voor de huidige lijst normen geldt voor de komende 5 jaar. Tegen het einde van deze afspraak wordt bekeken hoe het vervolg eruit ziet.
Waarom zijn de normen in het Bouwbesluit niet gratis?
De
verwijzingen in NEN-normen
in het Bouwbesluit zijn niet dwingend.
