"De maximumsnelheid op de Nederlandse snelwegen wordt verlaagd naar 100 om zo de stikstofcrisis aan te pakken. Alleen âs nachts mag je nog 130 rijden. Volgens meteoroloog Bert Heusinkveld is dit niet slim, zo meldt Resource (Wageningen University & Research)."
Heusinkveld is onderzoeker bij de leerstoelgroep Meteorologie en Luchtkwaliteit. Zijn groep doet veel studie naar de gebeurtenissen in de zogeheten grenslaag, de laag lucht die wij ademen en waar ons weer zich afspeelt.
Waarom is 130 's nachts niet slim?
De atmosfeer warmt overdag van onderaf op. Die warme lucht stijgt op en vormt de zogeheten grenslaag, de dunne laag lucht waarin wij leven en ademen. En waarin ook alle vervuiling terechtkomt. s Nachts koelt de lucht af, krimpt en vormt een dunne stabiele luchtlaag waarin door afnemende wind nauwelijks nog vermenging plaatsvindt. Een grenslaag die overdag een kilometer dik is, kan s nachts krimpen tot slechts honderd meter. Vervuilende stoffen uit het wegverkeer veroorzaken dan een hogere concentratie in die stabiele grenslaag.
Moet de maatregel dan andersom zijn: overdag 130 en s nachts 100?
Zo ver wil ik niet gaan. Maar 130 rijden is met het oog op luchtvervuiling overdag minder erg dan s nachts. Daar staat tegenover dat er overdag natuurlijk veel meer autos rijden dan s nachts.
Dus eigenlijk helemaal geen 130 km/uur?
Nee. Een limiet van 130 brengt onrustig rijgedrag met zich mee. Onderlinge snelheidsverschillen leiden sneller tot files en veroorzaken ongevallen. De grote milieuwinst van 100 rijden ontstaat door rustiger rijgedrag en minder files. Een auto in de file stoot per kilometer meer vervuilende stoffen uit dan eentje die kan doorrijden. Maar 130 rijden zorgt voor 30 procent meer vervuiling dan 100.
Zijn er nog andere meteorologische redenen om juist s nachts niet hard te rijden?
Ja, het geluid draagt s nachts veel verder. Doordat de grenslaag afkoelt, ontstaan flinke verschillen in de temperatuur in die laag. Bovenin kan het wel 10-15 graden warmer zijn dan onderin. In het warmere deel is de geluidsnelheid hoger. Geluid slaat daardoor makkelijker over geluidswallen heen. Het kan zelfs zo zijn dat het effect van zon wal daardoor volledig teniet wordt gedaan. Harder rijden in de nacht zorgt daardoor voor meer overlast dan overdag. In Duitsland mogen om die reden autos rond steden s nacht maar 80. En vrachtautos zelfs maar 60.
