25 veehouderijbedrijven kunnen het stikstofprobleem oplossen, aldus onderzoeksjournalistiek platform Investico. Een onwaarheid. De realiteit is – helaas – een stuk complexer. Het reduceren van stikstofemissies van zogenaamde ‘piekbelasters’ kan lokaal ruimte scheppen, maar biedt geen perspectief aan bijvoorbeeld een woningbouwproject aan de andere kant van het land of provincie.
Eerste lezing van het onderzoek roept al enkele vragen op. Waarom is er alleen naar de veehouderij gekeken? Denken de onderzoekers dat vermindering van zeer lokale stikstofdepositie echt een oplossing biedt voor vergunningverlening in een ander gebied? Waarom worden er dan appels met peren vergeleken, en kan dat wel met zo’n stelligheid op basis van een model met erkende onnauwkeurigheden (Commissie Hordijk)?
Dat aandacht voor piekbelasters van belang is bij een effectieve stikstofaanpak, zoals Investico stelt, is geen nieuws. Er wordt al jaren, in goed overleg met veehouders, gezocht naar oplossingen voor hogere emissie in de buurt van natuurgebieden. De gesuggereerde aanpak – verplichte uitkoop – is onaanvaardbaar.
Betrouwbare overheid
Veehouders zitten vaak al generaties op een bepaalde plek – vér voor aanwijzing van het N2000 gebied, en ondernemen volledig legaal, met vergunning. Ze leveren bovendien een waardevolle bijdrage aan het platteland rondom natuurgebieden. Een koe in de wei misstaat niet naast de hei, bijvoorbeeld. Iedere andere aanpak dan een op basis van vrijwilligheid zou de geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van de overheid tegenover haar burgers volstrekt tenietdoen.
Snellere en effectievere oplossingen
Goed overleg met veehouders over hun keuzes over al dan niet innoveren, verplaatsen of stoppen op basis van vrijwilligheid is bovendien een stuk effectiever en sneller. Opkoop van individuele bedrijven, ook piekbelasters, heeft maar een (zeer) beperkte impact op de totale stikstofdepositie. Onteigeningsprocedures duren jaren. Reductie door middel van innovatie is vele malen kosteneffectiever. Voor individuele bedrijven, maar ook voor alle economische sectoren in den brede. De suggestie dat geforceerde sanering de enige oplossing is doet zwaar tekort aan de innovatiekracht en oplossingsgerichtheid van de Nederlandse agrarische sector.
LTO Nederland gaat het onderzoek nader bestuderen en zal de daaruit voortkomende vragen bespreken met de relevante partijen.
