"De Omgevingswet (Ow) bevat het overheidsinstrumentarium om de zorg voor de fysieke leefomgeving vorm te geven. Deze zorg wordt primair als een taak van het gemeentebestuur gezien, maar ook bestuursorganen van de provincies en het Rijk zijn ermee belast."
Met het oog op de zorg voor de fysieke leefomgeving kunnen op alle drie de overheidsniveaus regels worden vastgesteld waarin activiteiten in de leefomgeving worden genormeerd. Om duidelijk te maken wanneer de regulering van activiteiten kan plaatsvinden op welk overheidsniveau, is in de wet een subsidiariteitsvereiste neergelegd dat is terug te vinden in art. 2.3 Ow. Dat vereiste is in de kern een nee, tenzij-principe dat enige gelijkenis vertoont met de normering van de bovengemeentelijke bevoegdheden in de huidige Wet ruimtelijke ordening (Wro). Op de systematiek van de Wro is echter de nodige kritiek geuit, omdat daarmee te weinig tegengas zou worden gegeven aan bovengemeentelijke bemoeienis. In dit artikel wordt stilgestaan bij de vraag of met (de inhoud van) het subsidiariteitsbeginsel uit art. 2.3 Ow betere resultaten zullen worden geboekt.
Ik licht eerst toe waarom een begrenzing van de bevoegdheidsuitoefening op provinciaal en rijksniveau van belang is (achtereenvolgens paragraaf 2 en paragraaf 3). Ik concludeer dat zonder een dergelijke begrenzing een gevaar ontstaat voor dubbele, ondoorzichtige en tegenstrijdige regelgeving en bovendien dat dan het streven naar decentralisatie onder grote druk komt te staan. Vervolgens ga ik na of de begrenzing die wordt gevormd door het subsidiariteitsvereiste zoals dat is neergelegd in art. 2.3 Ow voldoende is om deze gevaren te ondervangen (paragraaf 4). Mijns inziens is dat niet het geval, omdat dit beginsel (in ieder geval juridisch gezien) ongrijpbaar is. Ik sluit af met een conclusie waarin ik enkele oplossingsrichtingen aanstip (paragraaf 5).
