In deel 3 van deze blogserie 1) zijn wij ingegaan op de wijzigingen vanwege de Wet voortgang energietransitie (""Wet vet""). De voor de praktijk mogelijk meest interessante en vergaande wijziging betreft het vervallen van de gasaansluitplicht. Ondertussen is duidelijk geworden dat deze gasaansluitplicht al op 1 juli a.s. komt te vervallen. Daarom staan wij in dit blog stil bij de juridische gevolgen in het geval van nieuwbouw voor kleinverbruikers.
1)
Gasloos bouwen en nul op de meter - deel 3 - Wijzigingen vanwege de Wet voortgang energietransitie
Huidige situatie
Artikel 10 lid 6 van de Gaswet bevat nu nog de taak van de netbeheerder om kleinverbruikers (verbruikers van gas met een aansluiting met een doorlaatwaarde van ten hoogste 40 m³ (n) per uur) of grootverbruikers (> 40 m³(n) per uur) van gas te voorzien van een aansluiting op het gastransportnet als zij daarom verzoeken. Hierop gelden twee uitzonderingen (art. 12b lid 1 sub f Gaswet), namelijk voor:
gebieden die in de gebiedsindelingscode zijn uitgezonderd van de aansluitplicht indien er in een gebied een warmtenet aanwezig is of wordt gepland in een door een gemeente opgesteld warmteplan, en
gebieden waar een netbeheerder niet op economische voorwaarden een gastransportnet in werking kan hebben, onderhouden of ontwikkelen, welke uitzondering in de Gebiedsindelingscode gas is uitgewerkt voor aansluitingen "buiten de bebouwde kom".
Artikel 6.10 lid 2 van het Bouwbesluit 2012 bevat daarnaast thans nog een verplichting voor de gebouweigenaar om voorzieningen voor het afnemen en gebruiken van gas (zoals een gasgestookte cv-ketel) aan te sluiten op het distributienet voor gas. Deze verplichting rust op de gebouweigenaar als (i) de aansluitafstand niet groter is dan 40 meter of (ii) de aansluitafstand groter is dan 40 meter en de aansluitkosten niet hoger zijn dan bij een aansluitafstand van 40 meter.
Wijzigingen
Per 1 juli 2018 treden de onderdelen van de "Wet vet" in werking die zien op het schrappen van de verplichting en taak van de netbeheerder om nieuwbouw voor kleinverbruikers te voorzien van een aansluiting op het gastransportnet (
Staatsblad 2018, nr. 129
). Op basis van het nieuwe art. 10 lid 6 Gaswet geldt vanaf 1 juli a.s. nog wel steeds een aansluitplicht, maar hierop wordt in het nieuwe art. 10 lid 7 Gaswet een uitzondering gemaakt voor nieuwbouw voor kleinverbruikers.
Een eerste gevolg van deze wijziging is dat netbeheerders vanaf 1 juli a.s. in principe niet meer de taak/verplichting hebben om nieuwbouw voor kleinverbruikers op het gastransportnet aan te sluiten. Omdat netbeheerders in beginsel alleen maar wettelijke taken mogen uitvoeren, zal deze wijziging als een verbod op aardgas bij nieuwbouw voor kleinverbruikers gaan fungeren. In één geval hebben netbeheerders deze taak nog wel, namelijk als de betreffende nieuwbouw ligt in een gebied dat door het college van burgemeester en wethouders (hierna: "B&W") is aangewezen als gebied waar "aansluiting op het gastransportnet om zwaarwegende redenen van algemeen belang noodzakelijk is" (art. 10 lid 7 onder a. Gaswet zoals dat vanaf 1 juli a.s. komt te luiden). Deze uitzondering zal bij ministeriële regeling worden uitgewerkt.
In de tweede plaats is van belang dat B&W vanaf 1 juli a.s. de bevoegdheid krijgen om gebieden (waarin al een gastransportnet ligt) aan te wijzen waar netbeheerders geen nieuwe gasaansluitingen meer mogen verzorgen (art. 10 lid 7 onder b. Gaswet zoals dat vanaf 1 juli a.s. komt te luiden). Dit kan als zich in die gebieden een warmtenet of een andere voor de warmtevoorziening toereikende energie-infrastructuur bevindt of gaat bevinden.
Om de aansluitplicht voor de gebouweigenaar in de pas te laten lopen met de wijziging van de aansluitplicht voor de netbeheerder, wordt ook art. 6.10 lid 2 Bouwbesluit 2012 gewijzigd. Daartoe heeft de Minister op
9 mei 2018
een "
ontwerpbesluit houdende wijziging van het Bouwbesluit 2012 inzake de aansluiting op het distributienet voor gas
" aan de Tweede Kamer toegezonden. Met de hierin voorgenomen wijziging zullen voor de gebouweigenaar precies dezelfde uitzonderingen op de gasaansluitplicht gaan gelden als die voor de netbeheerder gaan gelden. Met deze wijziging wordt, anders gezegd, voorkomen dat het Bouwbesluit 2012 tot aansluiting op het gastransportnet verplicht, terwijl de Gaswet diezelfde aansluiting juist tegengaat. Het is dan ook de bedoeling dat ook deze wijziging op 1 juli a.s. in werking zal treden.
Overgangsrecht
Op het aansluiten van te bouwen bouwwerken waarvoor de aanvraag voor een vergunning als bedoeld in art. 2.1 lid 1 sub a Wabo is ingediend
vóór 1 juli 2018
, blijft het oude recht van de Gaswet en het Bouwbesluit 2012 van toepassing. Voor de Gaswet volgt dit uit het overgangsrecht in art. XVa Wet vet (
Staatsblad 2018, nr. 109
, p. 34). Voor het Bouwbesluit 2012 volgt dit uit het algemene overgangsrecht van art. 9.1 Bouwbesluit 2012.
Wat verandert er op 1 juli a.s. nu precies?
Vanaf 1 juli a.s. mogen netbeheerders en hoeven gebouweigenaars nieuwbouw voor kleinverbruikers in principe niet meer op het gastransportnet aan (te) sluiten. Dit is alleen anders als B&W het gebied waarin de betreffende nieuwbouw voor kleinverbruikers is gelegen daartoe hebben aangewezen. B&W kan dat echter alleen als binnen dat gebied "aansluiting op het gastransportnet strikt noodzakelijk is om zwaarwegende redenen van algemeen belang, waaronder begrepen de maatschappelijke kosten en baten".
Op dit moment is nog onduidelijk wanneer sprake is van "aansluiting op het gastransportnet strikt noodzakelijk is om zwaarwegende redenen van algemeen belang, waaronder begrepen de maatschappelijke kosten en baten". De ministeriële regeling waarin dit wordt uitgewerkt, is namelijk nog niet vastgesteld. Voor zowel gemeenten als marktpartijen betekent dit veel onzekerheid. De Minister heeft aangegeven dat de ministeriële regeling op dit punt deze maand (mei 2018) nog wordt vastgesteld (zie
Binnenlands Bestuur
).
Op dit moment is ongeveer 35% van de geplande, maar nog niet vergunde woningen ontworpen met een aardgasaansluiting. Als voor die woningen
vóór 1 juli 2018
een omgevingsvergunning voor bouwen wordt aangevraagd, geldt voor netbeheerder en gebouweigenaar de gasaansluitplicht nog. Vanaf 1 juli 2018 zal in bouwplannen voor nieuwbouw voor kleinverbruikers echter in principe niet meer van een aardgasaansluiting kunnen worden uitgegaan. Alleen als sprake is van een door B&W aangewezen 'gasgebied', zal voor netbeheerder en gebouweigenaar de gasaansluitplicht nog gelden. In welke gevallen B&W een gebied als zodanig kunnen aanwijzen, blijft echter onduidelijk totdat de ministeriële regeling op dit punt is gepubliceerd. Wij blijven u op de hoogte houden!
Meer in deze blogserie
In deze serie is ook verschenen:
1.
Gasloos bouwen en 0 op de meter - deel 1
2.
Gasloos bouwen en 0 op de meter - deel 2
3.
Gasloos bouwen en 0 op de meter - deel 3
