CO2-afvang uit de Rotterdamse Haven en opslag in lege gasvelden diep in de Noordzeebodem is een stap dichterbij gekomen. Vier bedrijven hebben met de projectorganisatie Porthos een overeenkomst gesloten om de komende driekwart jaar parallel te werken aan de voorbereiding van afvang, transport en opslag van CO2. Het gaat om ExxonMobil, Shell, Air Liquide en Air Products. De afvang moet bij deze raffinaderijen en waterstofproducenten in Rotterdam gaan plaatsvinden om vervolgens getransporteerd en opgeslagen te worden onder de Noordzee. Porthos is een samenwerkingsproject van EBN, Gasunie en Havenbedrijf Rotterdam.
CCS (Carbon Capture and Storage) wordt door deskundigen gezien als een van de weinige manieren waarmee de industrie op korte termijn grote hoeveelheden CO2 tegen relatief lage kosten uit de atmosfeer kan houden. CCS is daarom een belangrijk onderdeel in het behalen van de doelen van het Nederlandse Klimaatakkoord. Ook is CCS nodig om klimaatneutrale, blauwe waterstof te kunnen maken, waarmee de waterstofeconomie snel op gang gebracht wordt. Onze kennis van het op grote schaal transporteren en opslaan van gassen draagt bij aan het succesvol ontwikkelen van deze schakel in de energietransitie.
De projectorganisatie Porthos is inmiddels gestart met de FEED-fase. In deze fase worden enkele tientallen miljoenen euro uitgegeven aan technische voorbereidingen. Daarom is voor Porthos een vorm van commitment wenselijk van de kant van het bedrijfsleven om in de toekomst daadwerkelijk gebruik te gaan maken van de CO2-infrastructuur. Dat commitment is nu door deze vier bedrijven gegeven. Er blijkt ruim voldoende belangstelling om CO2 aan te leveren. Het commitment van het bedrijfsleven is overigens niet bindend: de bedrijven kunnen zich nog terugtrekken en er kunnen ook andere bedrijven aansluiten. Tegelijkertijd heeft Porthos zich gecommitteerd om door te gaan met de voorbereidingen voor het transport en de opslag van CO2 onder de Noordzee.
Planning is dat medio 2020 overeenkomsten gesloten worden tussen de bedrijven die CO2 gaan leveren en Porthos. Dat hoeven dus niet (allemaal) dezelfde te zijn als die nu betrokken zijn. Deze overeenkomsten maken het mogelijk voor bedrijven om mee te doen aan een SDE++ tender, het nationale programma voor CO2-reductie. Hierdoor kunnen ze een bijdrage leveren aan het behalen van de Nederlandse klimaatdoelen én kunnen ze tegelijkertijd concurrerend blijven. Die SDE++ subsidie is nodig om het verschil in de kosten voor ETS en de totale kosten voor afvang, transport en opslag te overbruggen. Verwachting is dat vroeg in 2021 duidelijk is of deze subsidie wordt verstrekt en hoe het financiële plaatje er voor alle betrokken partijen uitziet. Eind 2023 kan de eerste CO2 diep onder de Noordzee worden opgeborgen.
