In Nederland staat (nog steeds) veel kantoorruimte, winkelruimte en maatschappelijk vastgoed leeg en die leegstand neemt iedere dag toe. Voorts is een sterke toename te zien van hergebruik van bestaande gebouwen. Het is dan ook niet bevreemdend dat transformatie en renovatie de afgelopen jaren een grote vlucht hebben genomen. Het is onze verwachting dat de komende jaren het aantal transformaties en renovaties alleen nog maar meer zal toenemen. Verder zien wij dat in toenemende mate ook op gebiedsniveau naar transformatie wordt gekeken.

Afgelopen jaren zijn er veel ontwikkelingen geweest op het gebied van transformatie en renovatie, terwijl de vorige editie van dit boek getiteld “Juridische aspecten van leegstand en transformatie van vastgoed” uit 2015 stamt. Het was dan ook tijd voor een grondige update. Daarnaast vinden wij het een lacune dat de fiscale aspecten slechts zeer summier behandeld werden. Vandaar dat in overleg met de uitgever ervoor gekozen is om een nieuwe volledig geüpdatete versie van het boek uit te brengen, inclusief een uitgebreid fiscaal hoofdstuk van de hand van Professor René van der Paardt.

Dit juridisch handboek over transformatie en renovatie van vastgoed gaat in op veel praktische- en innovatieve oplossingen. Zowel omgevingsrechtelijke onderwerpen als civielrechtelijke en fiscale onderwerpen passeren de revue. Daarnaast wordt ingegaan op het sloopfonds

Wij doelen hierbij op het sloopfonds zoals genoemd in het Convenant aanpak leegstand van kantoren d.d. 27 juni 2012. Zie nader hoofdstukken 3.2.3 en 9.2.

, de Transformatie-PPS en het transformatiefonds, alsook op fiscale onderwerpen als btw, overdrachtsbelasting en fiscale optimalisatie bij transformatie, renovatie en leegstand. Het boek is bedoeld voor juristen, fiscalisten en voor iedereen die zich professioneel met transformatie bezighoudt.

Veel van wat wij eerder – in onder meer het bij Berghauser Pont Publishing uitgegeven boek “Leegstand en ruimte, in het bijzonder van kantoren” uit 2012 en de vorige editie van dit boek getiteld “Juridische aspecten van leegstand en transformatie van vastgoed” uit 2015 – schreven en voorspelden, is uitgekomen.

Wij merken op dat delen van dit boek zijn gebaseerd op onze boeken uit 2012 en 2015, alsook op “Een verkenning van de mogelijkheden om leegstand van kantoren te bestrijden, anno 2011”, M.A. Wintgens en J.J. Hoekstra, TBR 2011/95, “Oplossing voor leegstand van kantoren en winkels”, vastgoedmarkt, Joost Hoekstra en Marc Wintgens, 5 november 2013, p. 55 - 56 en “Oplossing voor leegstand: het leegstandonttrekkingsfonds en de kantoren- en/of winkel-PPS”, mr. J.J. Hoekstra en mr. M.A. Wintgens, tijdschrift Huurrecht in de praktijk, december 2013, p. 228, 233.

Zo gaven wij aan te verwachten dat de Leegstandverordening op basis van de Wet kraken en leegstand zelden zou worden toegepast en dat het door diverse publieke en private stakeholders voorgestelde sloopfonds niet van de grond zou komen, welke verwachtingen ook zijn uitgekomen. Verder hebben wij voorgesteld om duurzaamheidseisen in het Bouwbesluit op te nemen ten aanzien van bestaande gebouwen en inmiddels (2018) is dat ook gebeurd.

In dit boek hebben wij onze praktijkervaring en kennis verwerkt. Gezien ook het grote belang van fiscale aspecten bij transformatie en renovatie, is (als gezegd) in vergelijking met de vorige editie van dit boek een hoofdstuk over fiscaliteit toegevoegd. Het doel van dit boek is een zo compleet mogelijk overzicht te geven van de juridische aspecten met betrekking tot transformatie, renovatie en de bestrijding van leegstand.

Voor opmerkingen houden wij ons vanzelfsprekend van harte aanbevolen.

April 2019.

Marc Wintgens, Joost Hoekstra en René van der Paardt