Het nieuwe coronavirus verspreidt zich vooral van mens op mens. Buiten het lichaam kan het virus maar korte tijd overleven. Het kan zich dan niet meer vermenigvuldigen en je kunt er dan ook niet ziek van worden. De rol van water bij de verspreiding lijkt minimaal. Wat betekent dit voor ons drinkwater? En kunnen we dit voorjaar en deze zomer nog wel gaan zwemmen? Op deze pagina vind je hierover meer informatie. Ook staat op deze pagina wat dit betekent voor het afvalwater.
Het nieuwe coronavirus is niet aangetroffen in ons kraanwater. In Nederland bestaat strenge wetgeving om de microbiologische veiligheid van drinkwater te bewaken. Daarbij houden we ook rekening met bescherming tegen virussen. Dit is redelijk uniek in de wereld en het beschermt ons ook tegen het nieuwe coronavirus.
Officiële zwemlocaties
Er is tot dusverre geen bewijs dat het virus zich verspreidt via water. De WHO bevestigt dit. Op een zwemlocatie moet wel voldaan kunnen worden aan de op dit moment geldende hygiëneregels die verspreiding van het nieuwe coronavirus moeten voorkomen. Ook op de zwemlocaties moeten mensen 1,5 meter afstand van elkaar houden en moeten ze elkaar de ruimte geven.
In een protocol is beschreven hoe alle partijen, van locatiebeheerder tot recreant, van gemeente tot toezichthouder, kunnen bijdragen aan het uitvoeren van deze regels. Daarover wordt op de zwemlocaties duidelijk gecommuniceerd. Op www.zwemwater.nl is hierover ook informatie te vinden. Zwemlocaties waar het niet mogelijk is of blijkt om deze regels uit te voeren, in acht te nemen of te handhaven worden gesloten.
Een officiële zwemlocatie is een door de provincie aangewezen plek voor zwemmen in oppervlaktewater. Op deze plekken wordt de waterkwaliteit tijdens het zwemseizoen (van 1 mei tot 1 oktober) regelmatig gecontroleerd. De waterkwaliteit op officiële zwemlocaties moet voldoen aan de eisen die de Europese Zwemwaterrichtlijn daaraan stelt. Een niet-officiële zwemlocatie is niet aangewezen en de waterkwaliteit wordt niet gecontroleerd.
Geleidelijk gaan de zwembaden weer open. De samenwerkende partijen in de zwembadbranche hebben het Protocol Verantwoord Zwemmen opgesteld dat zij gebruiken bij de heropening van zwembaden. Door het volgen van de aanwijzingen in dit protocol kan ervoor gezorgd worden dat iedereen weer op een veilige en verantwoorde manier kan zwemmen. De hygiëneadviezen van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu vormen hiervoor de basis. De gemeenten bepalen of lokale zwembaden open mogen. Wil je weten of het zwembad in jouw gemeente open is, informeer dan bij je gemeente.
Er zijn fonteinen die in oppervlaktewater staan en fonteinen die in stenen bakken in het straatbeeld zijn geplaatst. Alle fonteinen vernevelen water. Het water in fonteinen kan ziekteverwekkers van verschillende oorsprong bevatten. Een goed ontwerp, onderhoud en management van fonteinen zijn van groot belang voor een goede waterkwaliteit en veilige fonteinen. Uit onderzoek is gebleken dat een fontein die zodanig geplaatst is dat de waternevel niet voelbaar is geen gezondheidsrisico oplevert.
Ook bij fonteinen is de kans op overdracht van het nieuwe coronavirus dus het grootst tussen mensen. Als je voldoende afstand houdt en anderen de ruimte geeft en je handen regelmatig met water en zeep wast, kan het nieuwe coronavirus zich niet verspreiden. Als grote groepen mensen tegelijk spelen bij een fontein en daarbij onvoldoende (minimaal 1,5 m) afstand kunnen houden, is het verstandig de fontein te mijden.
Sinds het nieuwe coronavirus in Nederland is opgedoken, zijn er flink wat maatregelen getroffen. Veel gebouwen zijn niet of weinig gebruikt. Daardoor is leidingwater in deze gebouwen ook deels stil te komen staan. Voor gebouwen die behoren tot de ‘prioritaire instellingen’, zoals hotels, zwembaden en sauna’s, is het verplicht om actief stappen te nemen om de groei van legionella in de leidinginstallatie te voorkomen. Voor andere gebouwen is dat niet nodig. Denk aan gymzalen, sportverenigingen, scholen en kantoren. De kans dat je hier ziek wordt van legionellabacteriën is erg klein. Er zijn tips om blootstelling aan legionella in deze gebouwen te beperken.
In Nederland is het genetisch materiaal van het nieuwe coronavirus inmiddels ook aangetoond in het rioolwater. Het is nog onzeker of het nieuwe coronavirus in ontlasting dan wel rioolwater besmettelijk is voor mensen. Besmetting van mensen via rioolwater is nog niet aangetoond. Bij ongeveer de helft van alle coronapatiënten wordt het virus behalve in de neus ook in de ontlasting gevonden en bij enkele patiënten in de urine. Er is een studie waarin besmettelijk virus uit feces is geïsoleerd, maar in andere studies is dit niet gelukt. Het is nog niet duidelijk of de aangetroffen virusdeeltjes in het rioolwater besmettelijk zijn. Ook is het niet bekend hoe lang het virus overleeft als het in het rioolwater terecht komt. Het RIVM doet hier onderzoek naar.
De meeste mensen komen niet in contact met rioolwater. Het advies is voor iedereen om de hygiënemaatregelen altijd te volgen. Was je handen met water en zeep na elk toiletbezoek en maak regelmatig de WC-ruimte schoon.
Werk je met rioolwater, dan moet je direct contact met en het inslikken en/of inademen van nevel van rioolwater vermijden. In rioolwater zijn altijd al vele ziekteverwekkers aanwezig. In de ontlasting van zieke mensen maar ook van mensen die niet ziek zijn, zitten allerlei ziekteverwekkers die anderen ziek kunnen maken via de handen, water of voedsel. Deze komen via het toilet en de riolering in het rioolwater terecht. De bestaande beschermingsmaatregelen voor mensen die met rioolwater werken, beschermen goed tegen de verschillende soorten ziekteverwekkers in het rioolwater waaronder ook coronavirussen. Daarom moeten mensen die met rioolwater werken persoonlijke beschermingsmiddelen dragen die bij de werkzaamheden passen. Al deze maatregelen om veilig met afvalwater te werken, staan in de Arbocatalogus van de waterschappen. Voor vragen over de Arbocatalogus kun je terecht bij je Arbo Arbeidsomstandigheden coördinator. Het is ook belangrijk dat de medewerkers op de rioolwaterzuivering de hygiënerichtlijnen volgen:
Was je handen vaak met water en zeep
Hoest en nies in de binnenkant van je elleboog
Gebruik papieren zakdoekjes
Schud geen handen.
