Op 1 juli 2018 is de Wet actualiseringsplicht bestemmingsplannen en beheersverordeningen in werking getreden. Het Koninkslijk besluit waarbij dat bekend was gemaakt, verscheen op 28 juni 2018 in het Staatsblad. 1) Eerder hadden zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer het wetsvoorstel al als hamerstuk afgedaan.
1)
https://www.officielebekendmakingen.nl/stb-2018-203.html
Aanleiding
Aanleiding van de wet, waarvan het
voorstel
al op 26 januari 2017 bij de Tweede Kamer was ingediend, vormt de komst van de Omgevingswet, die naar verwachting in 2021 in werking treedt. Als gevolg daarvan moeten gemeenten hun bestemmingsplannen, beheersverordeningen en andere regelingen over de fysieke leefomgeving uit andere verordeningen bundelen en omvormen tot één samenhangend en consistent omgevingsplan.
In de memorie van toelichting
bij de wet erkent de minister dat dit een aanzienlijke opgave is. Door het afschaffen van de actualiseringsplicht voor bestemmingsplannen en beheersverordeningen komt ambtelijke capaciteit beschikbaar zodat gemeenten in aanloop naar de Omgevingswet al kunnen starten met de voorbereidingen op de gevolgen van die wet, aldus de minister. Uit onderzoek van de monitor Omgevingswet, waaraan 68% van de gemeenten heeft deel genomen, blijkt overigens dat ongeveer twee derde van deze gemeenten al bezig is met het opstellen van een omgevingsvisie en dat tien procent daarvan de visie zelfs al heeft vastgesteld. Daarnaast werkt een derde van deze gemeenten aan (de voorbereiding van) een omgevingsplan. Door de generieke verplichting voor gemeenten om een bestemmingsplan elke tien jaar opnieuw vast te stellen af te schaffen kan er dus eerder dan de tien jaar na inwerkingtreding van de Omgevingswet worden toegewerkt naar een omgevingsplan, waarmee per saldo ook eerder wordt voldaan aan de digitale eisen van het nieuwe stelsel. Het bestemmingsplan kan hierdoor eerder worden ingepast in het bredere stelsel van het omgevingsplan, waar andere eisen en nieuwe digitale standaarden voor gelden.
Gevolgen en reikwijdte
Als gevolg van de inwerkingtreding van de Wet actualiseringsplicht bestemmingsplannen en beheersverordeningen zijn gemeenten niet langer verplicht om bestemmingsplannen binnen de periode van 10 jaar opnieuw vast te stellen. De actualiseringsplicht is niet voor alle bestemmingsplannen en beheersverordeningen afgeschaft. Met het oog op de kenbaarheid van de geldende bestemmingsregeling voor burgers en bedrijven is de wet uitsluitend van toepassing op die plannen en verordeningen die elektronisch (beschikbaar gesteld op
www.ruimtelijkeplannen.nl
.) raadpleegbaar zijn. Dat zijn de volgende plannen:
plannen die op grond van de Wro digitaal zijn vastgesteld volgens de op grond van het Bro voorgeschreven standaarden;
plannen die zijn vastgesteld volgens een oudere standaard die indertijd niet werd voorgeschreven, maar die wel werd gebruikt en die plannen op een vergelijkbare wijze raadpleegbaar maakt; en
plannen die nog niet zijn opgesteld volgens digitale standaarden, maar waarvan wel een ingescande versie beschikbaar is gesteld op www.ruimtelijkeplannen.nl.
Voor de overige plannen blijft de actualiseringsplicht gelden tot aan de inwerkingtreding van de Omgevingswet. In de Omgevingswet is geen actualiseringsplicht meer opgenomen.
Als gevolg van het vervallen van de actualiseringsplicht, zijn ook de sancties die waren verbonden aan het niet tijdig actualiseren van bestemmingsplannen en beheersverordeningen, te weten het vervallen van de bevoegdheid om leges in te vorderen en de publicatie van de termijnoverschrijding, vervallen.
De afschaffing van de actualiseringsplicht brengt geen verandering in de mogelijkheid dat gemeenten, al dan niet op verzoek, bestemmingsplannen aanpassen in verband met een (door een aanvrager gewenste) nieuwe ontwikkeling. Ook blijft de beroepsmogelijkheid bestaan tegen de afwijzing van een verzoek om een nieuw bestemmingsplan vast te stellen, teneinde een nieuwe ontwikkeling mogelijk te maken. Dat geldt ook voor degene die belang heeft bij een voorgenomen wijziging van een bestemmingsplan waarvoor het gemeentebestuur een ingezette procedure niet voortzet vanwege het vervallen van actualiseringsverplichting. De afschaffing van de actualiseringsplicht brengt al met al dus geen wijziging in de positie van belanghebbenden.
