Op 17 december 2019 heeft de gemeente Voorst de omgevingsvisie met als titel ‘Kwaliteit, Verbinding en Duurzaamheid’ vastgesteld. Voorst ligt in de provincie Gelderland. De gemeente telt 24.791 inwoners (1 januari 2021).
De omgevingsvisie heeft een dubbele doelstelling. Enerzijds wil de gemeente Voorst met de visie ambities bepalen en vervolgens deze ook behalen. Anderzijds fungeert de visie als een toetsingskader voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Leidend is de identiteit van Voorst. Nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen moeten hierbij passen en waar mogelijk deze identiteit versterken.
Vanuit de identiteit van Voorst is gekeken naar thema’s en ontwikkelingen die op de gemeente af komen. In de visie worden strategische beleidskeuzes aan de hand van vier thema’s geformuleerd, die gericht zijn op het behouden en versterken van deze identiteit. Die thema’s zijn: Wonen, leefbaarheid en sociale cohesie; Werken, innovatie en recreatie; Omgeving en Landschap; Energie en Klimaat. Verder ligt de nadruk op verbinden; daartoe zullen gesprekken plaatsvinden met de agrarische sector, innovatieve ondernemers, recreatiesector en het onderwijs. Krachtige verbindingen worden ook gezocht met andere overheden en instanties die voor de ruimtelijke kwaliteit van de gemeente van belang zijn, zoals de provincie, de Cleantech Regio, wooncorporatie, het Waterschap en zorginstellingen. In de Cleantech Regio werken ondernemers, onderwijs/onderzoek en overheden samen aan een energieneutrale en duurzame economie en samenleving in de gemeenten Apeldoorn, Brummen, Deventer, Epe, Heerde, Lochem, Voorst en Zutphen.
De omgevingsvisie benoemt de karakteristieken van Voorst als volgt: diversiteit en kwaliteit van de landschappen in de gemeente, de bijzondere monumenten en cultuurhistorie, de dorpse schaal van de kernen, de menselijke maat en de krachtige sociale samenhang. Een extra element dat de gemeente hieraan wil toevoegen is duurzaamheid. De gemeente vindt het noodzakelijk om deze ruimtelijke, economische en sociale kwaliteiten toekomstbestendig te maken. Aan de hand van genoemde karakteristieken worden strategische keuzen toegelicht en een agenda voor de komende jaren opgesteld. Vervolgacties worden geconcretiseerd in een Uitvoeringsagenda Ruimtelijke Toekomstvisie. Deze uitvoeringsagenda wordt regelmatig vernieuwd, aangevuld en geactualiseerd.
De actuele trends – vergrijzing, de participatiesamenleving, voorzieningenniveau, schaalvergroting in de agrarische sector en klimaatverandering – speelden een rol in alle vormen van participatie, die al eind 2015 begon met het in het leven roepen van een denktank van elf deskundige bewoners die samen een “Opmaat voor een nieuwe Omgevingsvisie van de gemeente Voorst” opstelden. Deze denktank formuleerde de vier thema’ s waarop het ruimtelijk beleid van de gemeente zich zou moeten richten zoals hierboven beschreven.
Deze omgevingsvisie is vastgesteld vooruitlopend op de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2022. Totdat de nieuwe wet in werking treedt vallen omgevingsvisies onder de huidige Wro.
In vervolg op het participatietraject met de denktank is in de eerste helft van 2017 een aantal expertisetafels en openbare discussieavonden georganiseerd. Ongeveer 50 professionele organisaties en (semi)overheden die actief zijn in de gemeente Voorst namen hieraan deel.
Hiernaast is geëxperimenteerd met een nieuw participatie instrument: de app VOXY. De app bestond uit 50 lokale foto’s en stellingen over ontwikkelingen in het ruimtelijk domein. Bewoners konden aangeven of ze het eens (hartje) of oneens (kruisje) waren met stellingen als ‘Regionale samenwerking is goed’ of ‘Meer grote recreatieparken en campings’.
Het hele participatietraject overziend valt op dat steeds dezelfde begrippen naar voren kwamen: netwerken en verbinding. Aanbevelingen uit alle participanten zijn dan ook: investeer in relaties met de eigen bewoners en organisaties, maar ook met partners buiten de grenzen van de gemeente. Maak keuzen in het ruimtelijk domein met behoud van de identiteit van Voorst.
