Afgelopen dinsdag is de Miljoenennota gepresenteerd. De bouw heeft een breed pakket aan maatregelen gekregen: starters hoeven geen overdrachtsbelasting meer te betalen en een nationaal garantiefonds zal ervoor zorgen dat bouwplannen sneller worden uitgevoerd. Is deze impuls voldoende voor de sector om door te kunnen bouwen tijdens coronacrisis?
Het kabinet maakt zich zorgen om starters op de woningmarkt. Terecht, vindt Taco van Hoek, de directeur van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). "Het belangrijkste vanuit de crisis gezien is dat starters snel kunnen toetreden tot de woningmarkt." Daarom wordt voor hen de overdrachtsbelasting van 2% afgeschaft. "Sommige starters kunnen dan sneller een huis kopen omdat ze minder gespaard hoeven te hebben.” Madeline Buijs, sectoreconoom voor de bouw bij ABN Amro, ziet de overdrachtsbelasting minder rooskleurig in. "Er zijn verschillende onderzoeken geweest over of dat voor de starters effect zou hebben. Er wordt veel gezegd dat dat alleen een prijsopdrijvend zal werken." Kopers krijgen iets meer ruimte in hun portemonnee en gaan daardoor wellicht simpelweg meer bieden. "Onze grootste zorg zit bij het feit dat een grote groep starters nu op de arbeidsmarkt problemen heeft", zegt Van Hoek. "Ze komen moeilijk aan een baan, en met vertraging zullen we dit ook op de woningmarkt terugzien. Dus laten we die starters die wel kunnen en willen een beetje proberen te helpen. Door te kijken naar de startersleningen kun je voor heel weinig geld zo'n 20.000 starters in beweging kunnen krijgen."
Om de stimulering van de woningmarkt verder kracht te bij te zetten, gaat de overheid ook grote bouwplannen ondersteunen via een Nationaal Garantiefonds. Buijs hoopt van harte dat dat niet in het wilde weg gebeurt, want daar zitten haken en ogen aan. "Wat voor type woningen er gebouwd gaan worden is belangrijk, zoals betaalbare starterswoningen. Ga nou niet garant staan voor dure koopwoningen in het hoge segment, daar help je de woningmarkt niet mee." Daarnaast zie je dat procedures voor toewijzing van bouwlocaties heel traag verlopen. Dat het Rijk nu de regie meer naar zich toe aan het trekken is, gaat bij het toewijzen van grote bouwlocaties helpen.
Corona heeft de bouw natuurlijk hard geraakt, maar het virus biedt ook kansen voor de woningbouw. Bijvoorbeeld omdat kantoren leeg staan. "De afgelopen jaren zijn heel veel kantoren getransformeerd tot woningen. Dat is een heel mooi doel voor die leegstaande gebouwen en zorgt voor een iets minder grote woningnood. Op dit moment, nu er meer kantoren leeg komen te staan, is dat een heel goede oplossing. Die kantoren staan vaak op goede plekken in de Randstad, precies waar de woningnood het hoogst is. Het kabinet heeft daar nu 20 miljoen euro voor beschikbaar gemaakt. Dat is een goede oplossing", aldus Buijs.
Corona is de derde bouwcrisis in hele korte tijd, maar hoe gaan we uit de crisis komen? De vraag naar woningen valt tijdelijk even weg volgens het EIB, terwijl we de woningen na de crisis weer heel hard nodig hebben. Buijs en Hoek zijn het er beiden over eens dat het belangrijk is dat we tijdens de coronacrisis door blijven bouwen en het stikstofprobleem oplossen.
