De Europese Commissie heeft het EU Action Plan for Grids gelanceerd – een 14-puntenplan om het Europese elektriciteitsnet te moderniseren en zich voor te bereiden op elektrificatie van het energiesysteem. Jan Vos, voorzitter van NWEA: ‘Dit plan maakt duidelijk dat er geen energietransitie mogelijk is zonder enorme investeringen in onze elektriciteitsnetwerken. De netverbindingen in Europa zijn nu een van de grootste knelpunten voor de uitbreiding van windenergie. Ook in Nederland is het net te krap, zeker als de industrie en de maatschappij verder gaat elektrificeren. De netten moeten dan verder verzwaard worden en de meeste elektriciteit zal dan van de windparken op zee komen.’
Het plan benoemt dat er flink geïnvesteerd moet worden om de Europese netwerken te moderniseren: €584 miljard aan nieuwe investeringen tegen 2030. Jan Vos, voorzitter NWEA: “Deze investeringen kunnen niet snel genoeg komen. Het huidige elektriciteitsnet is nog onvoldoende geschikt voor hernieuwbare energiebronnen, zoals wind. En de vraag naar elektriciteit zal tegen het einde van dit decennium in Europa met 60 procent groeien.”
De langetermijnplanning moet versterkt worden. ENTSO-E heeft de opdracht gekregen om te identificeren wat nodig is voor de Europese onshore en offshore netwerken, inclusief opslag, optimalisatie en waterstofinfrastructuur. Vos: “Dat is goed. De uitbouw van het elektriciteitsnet vereist een goede top-down planning en een betere coördinatie tussen belanghebbenden, beleidsmakers en toezichthouders, zowel op nationaal als Europees niveau.”
De Europese Commisie wil zich meer concentreren op de standaardisatie van de toeleveringsketen voor netwerken. De toeleveringsketen van netapparatuur, die zaken als onderstations, transformatoren, kabels en schakelapparatuur produceert, heeft een enorme uitbreiding nodig. De geplande afstemming van de productspecificaties tegen eind 2024 zal moeten gebeuren in zeer nauwe samenwerking met de fabrikanten van netwerktechnologie en relevante belanghebbenden. En netbeheerders moeten duidelijke prikkels krijgen om gestandaardiseerde apparatuur aan te schaffen.
Het plan erkent dat er beter zicht moet komen op de beschikbare netwerkcapaciteit en dat de capaciteit moet worden vergroot. ENTSO-E en de EU DSO-entity gaan definities opstellen voor de beschikbare capaciteit. WindEurope benoemt dat er zo snel mogelijk serieuze maatregelen nodig zijn om de enorme en groeiende wachtrijen van hernieuwbare energiebronnen aan te pakken die wachten op een netaansluiting. De netbeheerders in Europa hebben hier echt hulp bij nodig. Vos: “In Nederland zijn die enorme wachtrijen er niet, maar verzwaring van de netten is hier wel hard nodig.”
