Eerder bespraken wij de hoofdlijnen van het wetsvoorstel Wet stikstofreductie en natuurverbetering (hierna: het wetsvoorstel), dat de structurele aanpak van stikstof juridisch mogelijk maakt. Dit wetsvoorstel is inmiddels gewijzigd aangenomen door de Tweede Kamer op 17 december 2020. De wijzigingen in het wetsvoorstel hebben ook gevolgen voor het ontwerp-Besluit stikstofreductie en natuurverbetering (hierna: ontwerp-Besluit), dat nadere regels bevat die weer verdere invulling geven aan het wetsvoorstel. Zo regelt het ontwerp-Besluit de monitorings- en bijsturingssystematiek en is daarin bepaald voor welke activiteiten een partiële vrijstelling van de vergunningplicht geldt. Bij brief van 12 februari 2021 kondigt minister Schouten de wijzigingen aan in het ontwerp-Besluit, na afronding van de internetconsultatie.
In deze Legal Update lichten wij de belangrijkste wijzigingen op het wetsvoorstel en ontwerp-Besluit toe.
Omgevingswaarden
Er zijn verschillende amendementen aangenomen op het wetsvoorstel, die op hun beurt aanpassing van het ontwerp-Besluit nodig maken. Zo was aanvankelijk in het wetsvoorstel opgenomen dat in 2030 ten minste 50% van alle stikstofgevoelige habitats in Natura 2000-gebieden onder de kritische depositiewaarden (KDW) moest zijn gebracht. Dit is de zogenoemde omgevingswaarde. Met amendementen 49 en 21 zijn extra omgevingswaarden toegevoegd aan het wetsvoorstel. Nu is vastgelegd dat al in 2025 ten minste 40% van alle stikstofgevoelige habitats in Natura 2000-gebieden onder de KDW moet liggen. In het ontwerp-Besluit wordt naar deze omgevingswaarden verwezen.
Legaliseringsprogramma
Daarnaast hebben de minister en provincies via amendement 19 de wettelijke opdracht gekregen om te zorgen voor legalisering van activiteiten waarvoor ten tijde van het Programma Aanpak Stikstof 2015–2021 ('PAS') geen natuurvergunning nodig was, omdat die activiteiten slechts geringe stikstofdepositie op Natura 2000-gebieden veroorzaakten. Het PAS is zoals bekend in 2019 vernietigd door de Afdeling, zodat de grondslag voor die 'vrijstelling' is verdwenen. De minister moet nu een aanvullend legalisatieprogramma met bron- en eventuele natuurmaatregelen vaststellen. Naar aanleiding van dit amendement zijn regels toegevoegd aan het ontwerp-Besluit over dat legaliseringsprogramma, over het verzamelen en verstrekken van gegevens ten behoeve van monitoring en bijsturing en over de jaarlijkse verslaglegging aan het parlement.
Provinciaal gebiedsplan
Het laatste relevante aangenomen amendement, amendement 50, legt vast dat er een provinciaal gebiedsplan wordt opgesteld waarmee de bijdrage aan het bereiken van de landelijke omgevingswaarde wordt uitgewerkt. Het provinciale gebiedsplan komt tot stand met alle betrokken overheden en gebiedspartners. Het ontwerp-Besluit zorgt voor regels hieromtrent in het Besluit kwaliteit leefomgeving en het Omgevingsbesluit.
Zoals gezegd is het wetsvoorstel op 17 december 2020 door de Tweede Kamer aanvaard. Het aangepaste ontwerp-Besluit ligt nu voor advies bij de Raad van State. De plenaire behandeling van zowel het wetsvoorstel als het ontwerp-Besluit in de Eerste Kamer is voorzien op 2 maart 2021. Als de Eerste Kamer akkoord gaat, treedt het wetsvoorstel met het onderliggende besluit in werking op een (bij koninklijk besluit) nog te bepalen tijdstip.
Door Mathilde van Velzen-de Boer en Emily den Boer (juridisch medewerker).
Meer weten? Neem een kijkje in het themadossier: klik op de tabs boven het artikel.
