De waterschappen hebben hun energie- en klimaatambities voor 2020 nu al behaald. Dat blijkt uit de Klimaatmonitor Waterschappen over het verslagjaar 2019.
Deze ambities zijn 10 jaar geleden vastgelegd in het Klimaatakkoord Waterschappen – Rijk. De waterschappen zetten zich nu in voor energieneutraliteit in 2025, door het gebruik van assets als rioolwaterzuiveringen, terreinen en oppervlaktewater. Zo dragen ze ook bij aan de doelstelling van het nationale Klimaatakkoord om in 2030 minimaal 49% minder CO2 uit te stoten.
De Klimaatmonitor Waterschappen brengt ieder jaar de voortgang van de geboekte resultaten voor klimaat en duurzaamheid in beeld. Dat gebeurt voor de hele sector en voor elk waterschap afzonderlijk. De monitor is daarmee een goed sturingsinstrument voor projecten van de waterschappen op het gebied van CO2-reductie, energiebesparing en duurzame energie.
Een van de doelstellingen is om in de periode 2005-2020 jaarlijks gemiddeld 2% energie-efficiencyverbetering te realiseren. Deze doelstelling is al bereikt. In de periode 2009-2019 is een energie-efficiencyverbetering gerealiseerd van gemiddeld 3,7% per jaar. Dat komt voor ongeveer de helft dankzij het zelf opwekken van duurzame energie. De andere helft dankzij proces- en ketenmaatregelen die leiden tot energiebesparing.
De ambitie is om de CO2-voetafdruk van 1990 in de periode tot en met 2020 met 30% te verminderen. Door de productie van biogas en de inkoop van groene stroom is de berekende totale CO2-voetafdruk sinds 2005 met ongeveer 58% afgenomen. Hiermee is ook deze doelstelling ruimschoots behaald.
De Unie van Waterschappen en het Rijk hebben in 2010 afgesproken dat de waterschappen in 2020 voor minstens 40% zelfvoorzienend zijn door eigen duurzame energieproductie. Door een verhoging in biogasproductie en de oplevering van een aantal zonnevelden is ook deze ambitie nu gehaald. In 2008 was dit percentage nog 20,2%. In 2019 is dit percentage voor het eerst gestegen tot boven de 40%.
De waterschappen ondertekenden in 2016 het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) met gezamenlijke ambities en afspraken. Om de bedrijfsvoering verder te verduurzamen, hebben de waterschappen begin 2017 de Green Deal Duurzaam GWW 2.0 (Grond-, Weg-, en Waterbouw) ondertekend. De ambitie is dat duurzaamheid in 2020 een integraal onderdeel is in alle infrastructurele projecten.
Uit onderzoek dat in 2019 is uitgevoerd blijkt dat bijna alle waterschappen een duurzaamheidsbeleid hebben vastgesteld en duurzaamheid meenemen als selectie- en gunningscriterium bij de aanbesteding van werken en diensten.
Met de Klimaatmonitor is ook inzicht verkregen in de toekomstige energieprojecten van de waterschappen. De waterschappen verwachten in de periode 2020-2025 nog eens 4.465 TJ extra aan duurzame energie op te wekken. Zowel uit eigen opwekking als in samenwerkingen met derden.
Als alle voorgenomen projecten gerealiseerd worden is de ambitie van energieneutraliteit in 2025 binnen bereik. De volgende editie van de Klimaatmonitor wordt uitbreid met de analyse naar CO2-uitstoot bij Hoogwaterbeschermingsprojecten en beschikbare metingen van methaan en lachgas op de zuiveringen. Ook wordt er gekeken naar een aansluiting met de monitoring van het Klimaatakkoord.
