Verduurzamen is een essentieel onderdeel van de toekomst, ook voor de melkveesector. Via het initiatief de Duurzame Zuivelketen streven melkveehouders en zuivelondernemingen gezamenlijk naar een toekomstbestendige en verantwoorde zuivelsector. Binnen een Publiek Private Samenwerking wordt in opdracht van Duurzame Zuivelketen en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit onderzoek gedaan naar manieren om melkveehouders te stimuleren verduurzaming in gang te zetten op hun bedrijf. Daarbij wordt ook in kaart gebracht waar de obstakels liggen.
Wageningen University & Research doet daarom onderzoek naar de vraag: wat ondernemers stimuleert om te verduurzamen op hun bedrijf en wat belemmert hen? Voor de publicatie ‘Verduurzaming van de melkveehouderij: kansen en belemmeringen’ zijn drie casussen (zowel binnen als buiten de landbouw) geanalyseerd aan de hand waarvan is onderzocht wat ondernemers stimuleert en belemmert om te verduurzamen. De volgende casussen zijn onderzocht:
Houtbouw. Deze casus gaat over de toepassing van hout als duurzaam alternatief voor bouwmaterialen zoals staal en beton.
Vruchtbare Kringloop Achterhoek en Liemers (VKA). Dit is een initiatief om melkveehouders in de Achterhoek te stimuleren bij de verduurzaming van hun bedrijfsvoering.
Stichting Veldleeuwerik (VL). Dit was een samenwerkingsverband tussen akkerbouwers en verwerkende bedrijven om actief duurzame akkerbouw- en productie te stimuleren.
De analyse is uitgevoerd met behulp van het TIS-model (Technological Innovation System) van Hekkert et al. (2007) waarmee problemen die succesvol innoveren in de weg kunnen staan in beeld worden gebracht. En het laat zien wat daarvoor de oplossingen kunnen zijn voor overheden en andere belanghebbenden.
Een bottom-up benadering kan boeren stimuleren maatregelen te nemen die bijdragen aan verduurzaming van de melkveehouderij. Partijen die belang hebben bij de verduurzaming, zoals boeren en ketenpartijen, moeten actief betrokken zijn. Deze partijen kunnen elkaar versterken. Hierbij is een goed georganiseerde governance structuur, waar rekening wordt gehouden met de belangen van zowel de boeren als ketenpartijen van groot belang.
Het is essentieel om de prestaties en de effecten van maatregelen voor een duurzamer bedrijfsvoering in beeld te brengen en te (blijven) monitoren.
Financiële en juridische ruimte is nodig voor boeren om te kunnen experimenteren. De landbouwsectoren zitten nog met veel vragen over verduurzaming waar nog geen antwoorden op zijn, bijvoorbeeld over welke aanpakken werken en welke niet.
Leren van elkaar is essentieel. Via studiegroepen en ondernemersnetwerken kunnen boeren elkaar ondersteunen en handvatten aanreiken waarmee ze hun bedrijf kunnen verduurzamen.
Boeren belonen voor hun inspanningen om te verduurzamen werkt stimulerend.
