Tijdens bevissingen met zogenoemde zalmsteken (palen met netten) bij de Haringvlietsluizen hebben onderzoekers meerdere volwassen elften gevangen. Tot voor kort werd deze vissoort in de Rijn als uitgestorven beschouwd.
De vangsten van deze soort is een positief signaal na de vele inspanningen die de laatste jaren zijn gedaan om de populaties trekvissen in de Rijn-Maasdelta te herstellen. Ook maken de vangsten nogmaals het belang duidelijk van het op een kier zetten van de Haringvlietsluizen.
Cora van Nieuwenhuizen, ministerie van Infrastructuur en Waterstaat: ‘Mooi dat verdwenen vissoorten nu weer zijn teruggekomen! Het kieren heeft mogelijk gemaakt dat de vismigratie en de waterkwaliteit verbeteren. Dat smaakt naar meer!’
De elft (Alosa alosa) is een haringachtige die qua uiterlijke kenmerken grote gelijkenis vertoont met de minder zeldzame fint (Alosa fallax). Elften brengen het grootste deel van hun leven door in zee. Volwassen dieren trekken in het voorjaar vanuit zee de rivieren op om zich voort te planten. De jongen verblijven enkele maanden in het zoete water alvorens ze naar zee trekken.
Net als veel andere soorten trekvissen verdween de elft begin twintigste eeuw uit het stroomgebied van de Rijn en de Maas, als gevolg van een verslechtering van de waterkwaliteit, aanpassingen van de loop van de rivier, aanleg van stuwen en mogelijk overbevissing.
De afgelopen decennia is de waterkwaliteit verbeterd, zijn vistrappen aangelegd en is het leefgebied hersteld. Met het regelmatig op een kier zetten van de Haringvlietsluiten vanaf 2018 (het Kiersbesluit), staat ook de voordeur van de Rijn-Maasdelta weer open voor trekvissen.
Daarnaast worden er in het kader van een herintroductieprogramma sinds 2008 jaarlijks enkele duizenden jonge elften uitgezet in het Duitse deel van de Rijn. Sinds die tijd worden sporadisch weer vangsten gemeld van volwassen elften in de vistrappen in het Duitse deel van de Rijn. Maar vangst van volwassen elften in Nederland was tot voor kort uitgebleven.
In het kader van een omvangrijk onderzoek naar de migratie van zalmachtigen en andere trekvissen op de Rijn, wordt in opdracht van Rijkswaterstaat jaarlijks gevist op zeeforel, zalm, houting en zeeprik. Gevangen dieren worden voorzien van een zender en opnieuw op de vangstlocatie uitgezet. Vervolgens kan hun migratie via de grote rivieren worden gevolgd en wordt inzicht verkregen in onder andere de routes en snelheid van migratie, maar ook in de effecten van herstelmaatregelen, zoals het openzetten van de Haringvlietsluizen.
De elften die in juni 2020 bij de Haringvlietsluizen werden gevangen, zijn in feite een ‘bijvangst’ van de visserij in het kader van het migratieonderzoek van Rijkswaterstaat.
