Het merendeel van de grote steden loopt achter in de besluitvorming voor zero-emissiezones voor stadslogistiek. Per 2025 moeten er in 30 tot 40 gemeentes een uitstootvrije zone van kracht zijn voor goederenvervoer, zoals bestelbussen en vrachtwagens. Conform het Klimaatakkoord moet de gemeente in 2020 besluiten hoe de zone eruit gaat zien en hoe zij wordt ingevoerd. Maar uit onderzoek van Natuur & Milieu blijkt dat slechts een derde van de gemeentes dit jaar een besluit neemt. Natuur & Milieu vindt het zorgwekkend dat er nog geen landelijke uitvoeringsagenda stadslogistiek ligt. Hierdoor weten gemeentes niet aan welke landelijke regels zij gebonden zijn bij de invoer van de zone.
Vanaf 2025 mogen leveranciers hun goederen in het centrum alleen nog maar met een schone bestelbus of vrachtwagen afleveren. ‘Uit ons onderzoek blijkt dat gemeentes nadenken over de zone, maar dat concrete plannen ontbreken. Ondernemers moeten zich kunnen voorbereiden op het uitstootvrij leveren aan winkels, horeca, de bouwplaats en mensen thuis. Bij het Klimaatakkoord kwamen we met elkaar overeen dat er een landelijke uitvoeringsagenda zou komen. We roepen staatssecretaris Van Veldhoven op, op te schieten met de agenda. Vaart van beide overheden is geboden om onze steden leefbaar én goed bereikbaar te houden. En ondernemers die proactief hebben geïnvesteerd in elektrische voertuigen niet in de kou te laten staan’, aldus Rob van Tilburg, directeur Programma’s van Natuur & Milieu.
Afspraken Klimaatakkoord onder druk
Uit de rondgang van Natuur & Milieu langs de betrokken gemeentes blijkt dat tot nu toe nog geen enkele gemeenteraad een besluit heeft genomen over de invoering van de zone. Bij navraag gaf een derde van de gemeentes aan te verwachten het besluit de komende vijf maanden nog wel te nemen. Acht gemeentes hebben een concreet plan aan de gemeenteraad voorgelegd. Voor de overige gemeentes is het nog zeer onzeker of al duidelijk dat er geen besluit meer wordt genomen. Verandert er niets aan het tempo, dan is de afspraak – 30-40 steden met een emissievrije zone in 2025 – geenszins haalbaar. De invoer van de zones leidt naar verwachting tot een besparing van 1,0 Megaton CO2-uitstoot.
Uitvoeringsagenda kritieke factor
De uitvoeringsagenda moet ervoor zorgen dat gemeentes met een afgestemde aanpak komen. Transportorganisaties Evofenedex en TLN gaven eerder aan dat het schadelijk is voor ondernemers als er een lappendeken aan verschillende milieu- en zero emissie-zones over Nederland komt te liggen. Natuur & Milieu bracht eerder al in kaart wat er nodig is om tot voldoende laadgelegenheid voor elektrische vrachtwagens te komen. Ook daaruit bleek dat samenwerking tussen gemeentes, netbeheerders en bedrijven van groot belang is. Zero-emissiezones zijn een eerste noodzakelijke stap op weg naar zero-emissie vrachtvervoer. De zones creëren vraag naar emissievrije voertuigen en vervoerders doen ervaring op met duurzame logistiek.
Schone lucht in de stad
De uitstoot van vrachtwagens en bestelwagens is slecht voor het klimaat, én een grote risicofactor voor de volksgezondheid. 4,2 miljoen Nederlanders worden jaarlijks blootgesteld aan een hoeveelheid fijnstof die de waardes van de Wereld Gezondheidsorganisatie overschrijden. Nederlanders leven gemiddeld negen maanden korter als gevolg van vieze lucht. Per jaar overlijden er circa 11.000 mensen vroegtijdig door luchtverontreiniging.
