Twee overheden zetten op 14 december 2020 hun handtekening onder een samenwerkingsovereenkomst om natuur te beheren in de Gelderse uiterwaarden. Rijkswaterstaat heeft daar grond en de provincie Gelderland draagt verantwoordelijkheid voor de natuur. Samen gaan ze invulling geven aan hun beheertaak.
‘Het is een tweeledig verhaal,’ vertelt Rick Kuggeleijn, manager van het Rijkswaterstaat Programma Uiterwaardenbeheer. ‘Ten 1e is het een samenwerkingsovereenkomst waarin we de komende jaren gaan kijken hoe we de natuur in Gelderland een boost kunnen geven. Ten 2e is het een financiële overeenkomt. We werken dus samen op verschillende niveaus. Bij het Rivierklimaatpark bijvoorbeeld gaat de provincie ons helpen met het beoordelen van de natuurdoelen. En we gaan de natuurgebieden samen controleren in het veld. Dat betekent dat we bij een veldinspectie niet alleen kijken of het terrein voldoet aan de Vegetatielegger, maar ook of het voldoet aan de natuurdoelen. De provincie brengt aanvullende ecologische en gebiedskennis in. Zo zorgen we samen voor een goed verhaal richting de partij die het beheer voor ons uitvoert, waarin we onze wensen duidelijk maken.’
Hoe is deze samenwerking zo tot stand gekomen? ‘We hebben elkaar opgezocht’, vertelt Marius Bolck, opdrachtgever Programma Natuur van de provincie Gelderland, ‘want we hebben allebei een belang. De provincie is sinds 2012 verantwoordelijk voor natuur en dat nemen we serieus. We willen de natuur goed beheren. Vergeet niet dat de Nederlandse rivierdelta veel impact heeft op de biodiversiteit van Europa. Uniek is de dynamische riviernatuur met overstromingsgraslanden, moerassen, ooibossen, riet- en moerasvogels, zeearend, bevers, otters en trekvissen. In Europa is dat uitzonderlijker dan de droge zandgronden, want daar zijn er veel meer van in de overige landen. We hebben daarom in de afgelopen 10 jaar veel natuurprojecten uitgevoerd langs de rivier. Na de inrichting wordt het eigendom van de grond overgedragen aan andere partijen die prima in staat zijn om de natuur te beheren. Wij proberen wel om de kwaliteit daarvan te borgen, via beheersubsidies.’
De provincie kwam dus bij Rijkswaterstaat terecht vanwege de natuuropdracht. Rijkswaterstaat heeft geen budget voor natuurbeheer, maar wel voor de kosten van beheer in het kader van de hoogwaterveiligheid. Nu neemt de provincie de meerkosten op zich voor natuurbeheer. ‘Dit hebben we laten doorrekenen’, vertelt Bolck. ‘En op basis daarvan hebben we een overeenkomst gesloten.’ Mogelijk komt er op de termijn een vergoeding vanuit het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.
Gevraagd naar een concreet voorbeeld van de samenwerking vertelt Bolck: ‘In Munnikenland is een groot natuurgebied waar we samen met Rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer beesten laten lopen. Als we dit niet samen zouden oppakken, zou ieder zijn gebiedje beheren volgens zijn eigen doelen, met hekken eromheen. Dus het is nu al een succes. En beide organisaties hebben hun eigen kwaliteiten. Ik denk dat Rijkswaterstaat door deze samenwerking meer met de blik van de natuurbeheerder gaat kijken. Andersom zit bij Rijkswaterstaat veel kennis over aanbestedingen en hoe je iets op de markt zet. Daar profiteren Staatsbosbeheer en de provincie weer van. De komende jaren gaat er veel gebeuren langs de grote rivieren Dus we gaan elkaar nog nodig hebben!’
