Woensdag debatteerde de Tweede Kamer over de hoofdlijnen van het LNV-beleid voor de komende jaren. De nadruk lag op de stikstofplannen van het kabinet. Ondanks verschillende terechte vragen en suggesties uit de Tweede Kamer deden de bewindspersonen van LNV nog geen toezeggingen. In de tweede termijn van het debat en de moties waarmee de Tweede Kamer het beleid kan bijsturen moet dus blijken of de noodzakelijke stappen naar verbetering worden genomen.
“Onze leden willen een andere lijn. De PAS-melders moeten nu echt opgelost worden. Niet straks of op termijn, maar direct. (Economisch) perspectief is broodnodig voor onze leden, ook als volwaardig doel in de gebiedsprocessen. Dat perspectief is voor niemand helder en dat leidt tot onrust en onzekerheid. Het is nu eerst aan de Kamer”, aldus Sjaak van der Tak van LTO Nederland.
In voorbereiding op het debat pleitte LTO Nederland primair voor legalisering van PAS-melders en voor een duidelijk perspectief voor de agrarisch ondernemer. Maar ook werd veel meer focus gevraagd voor innovatie, het verbeteren van regelingen voor vrijwillige stoppers zodat ze de blijvers verder helpen en de kritische depositiewaarde (KDW) niet als absolute graadmeter te zien van een gunstige staat van instandhouding van natuur. In het eerste deel van het debat zijn nog niet de toezeggingen gedaan die op deze punten noodzakelijk zijn.
Het is onacceptabel dat PAS-melders juridisch in de kou staan. Het kabinet zegt de urgentie te onderkennen, waarbij minister Van der Wal aangaf er alles aan te doen om ervoor te zorgen dat dit tijdig opgelost wordt. Maar wanneer ‘tijdig’ precies is, bleef onduidelijk. Inmiddels hebben de eerste PAS-melders gehoord dat ze geen vergunning nodig hebben door intern te salderen. Voor anderen moet er eerst stikstofruimte komen. Om die stikstofruimte te krijgen wil de minister een zo aantrekkelijk mogelijke opkoopregeling. Belemmeringen, zoals het afdragen stakingswinst, moeten weggenomen worden om opkoop te versnellen.
LTO vindt dit geen recht doen aan de ondernemers die altijd te goeder trouw en volgens de regels hebben gehandeld, die nu al bijna drie jaar in onzekerheid zitten. Het gaat hier om bestaande bedrijven waarbij de emissies al zijn meegenomen in Aerius. Bij legalisatie van deze groep neemt de stikstofneerslag niet toe. Daarmee staat niets de minister in de weg om nu al te handelen. Voor LTO is dit ook cruciaal omdat PAS-melders pas goed aan tafel kunnen zitten bij de gebiedsgerichte aanpak als ze zeker zijn van een vergunning.
Vanuit de Tweede Kamer, ook coalitiepartijen CDA, VVD en CU, was er de nodige kritiek op het gebruiken van de KDW als absolute norm. LTO heeft herhaaldelijk opgeroepen om in de eerste plaats te kijken naar de staat van de natuurkwaliteit. Dit is ook in lijn met de Europese wetgeving waar alles om te doen is. Minister Van der Wal bleek echter onverzettelijk in het gebruik van de KDW. LTO zet in op politieke stappen in het verdere verloop van het debat: de Kamer kan met moties het beleid bijsturen.
In de stikstofplannen van het kabinet zit het zwaartepunt in het opkopen van agrarische bedrijven. De SPG kaartte terecht aan dat het veel beter besteed geld is als de miljarden geïnvesteerd worden in innovaties op het boerenerf. Hoewel de het coalitieakkoord duidelijk inspiratie uit het versnellingsplan Duurzaam Evenwicht heeft gehaald zijn verschillende voorstellen niet of slechts zeer beperkt overgenomen. Zo is de noodzakelijke investering in de ontwikkeling en innovatie bij boeren, voor bijvoorbeeld stalsystemen, managementmaatregelen en extensivering, extreem onderbelicht in het huidige kabinetsbeleid. De €25 mld. van het Stikstoffonds moet véél meer worden ingezet op laaghangend fruit waarmee snel stappen kunnen worden genomen: brede innovatie waarmee boeren, mits daar de juiste steun én flexibiliteit voor is, hun bedrijfsvoering verder kunnen verduurzamen.
Door tijdgebrek kon de Tweede Kamer het debat niet tot in detail goed voeren. Op dinsdag is het vervolgdebat. Het is nu aan de politiek om goede, concrete toezeggingen te doen op de genoemde punten. Als dat niet gebeurt dan nemen de LTO-organisaties vervolgstappen.
