Geen sector wordt zo hard geraakt door de klimaatverandering als de land- en tuinbouw. Deze zomer kregen boeren in Zuid-Nederland te maken met hevig wateroverlast. Eerdere zomers kenmerkten zich door droogte en watertekort. Het is echter niet enkel het extremer weer dat impact zal hebben op de sector. Europa neemt zich grote ambities voor, door in 30 jaar een klimaatneutraal continent te willen zijn. Met scherpe tussendoelen over nog geen 10 jaar. Ook die impact zal groot zijn in de agrarische sector. Vandaag debatteert de Tweede Kamer over dit Fit-for-55 klimaatpakket. Een boer, tuinder of teler kan daartoe enkel stappen zetten als daar voldoende verdienvermogen tegenover staat. LTO benadrukt dat boeren oplossingen hebben, maar dat er ook grenzen zijn aan wat de sector kan doen.
De Nederlandse land- en tuinbouwsector heeft de ambitie om in 2050 klimaatneutraal te zijn. De agrarische sector is bij uitstek de sector die doelen op een natuurlijke manier kan behalen – door vastleggen, opwekken, en uitstoot te verminderen. De agrarische sector speelt nu al een belangrijke rol bij het behalen van klimaatdoelen. Zo wordt een groot deel van alle duurzame energie in Nederland opgewekt op het boerenerf. Ook heeft de sector vanaf 1990 aantoonbaar ruim 19% van de klimaatemissies gereduceerd en gaat hiermee door. Investeringen in de landbouw kennen echter een lange terugverdientermijn. Een gemiddelde rundveestal wordt bijvoorbeeld gebouwd om minimaal één generatie mee te gaan.
Minder dan één zesde van de Nederlandse uitstoot vindt plaats in de agrarische sector. Daarnaast heeft de land- en tuinbouw een unieke positie. Voedselproductie gaat door de natuurlijke processen vanzelfsprekend gepaard met uitstoot van broeikasemissies. Maar een deel van die emissie komt ook weer terug in de kringloop door afbraakprocessen in de atmosfeer en doordat gewassen en bodem CO2 opnemen. Daarom roept LTO de Tweede Kamer op om de agrarische sector niet over één kam te scheren met sectoren die fossiel brandstofgebruik moeten uitfaseren.
Expliciet is in het Parijsakkoord opgenomen dat emissiereductie niet de voedselproductie in gevaar mag brengen. Daarom moeten keuzes die goed zijn voor het klimaat niet zorgen voor onbedoelde bijeffecten. Productie verplaatsen naar andere landen is in ieder geval niet de oplossing. De Europese voedselbehoefte zal de komende jaren enkel toenemen. Als boeren hier stoppen zal de productie verschuiven naar andere landen met veelal hogere emissies. Uit berekeningen van onder meer de universiteit Kiel blijkt dat de klimaatwinst dan verloren gaat, ondanks de gigantische kosten.
LTO heeft een eerste berekening gemaakt hoe de te verwachten maatregelen gaan neerslaan op het bedrijf van een gemiddelde akkerbouwer of melkveehouder. Dit gaat al snel om een kostenpost van meer dan een jaarinkomen. Dit zijn meerkosten die een agrarische ondernemer momenteel als prijsnemer zelf moet dragen. Boeren en tuinders willen onderdeel van de oplossing zijn, maar zien ook dat de ambities zo hoog zijn dat het een grote impact op de bedrijfsvoering heeft en dat het verdienvermogen onder druk komt te staan. Het vakmanschap en ondernemerschap van boer en tuinder moet daarom centraal staan bij maatregelen om de klimaatdoelen te behalen.
