Het is een grote operatie binnen de overheid: het invoeren van de Omgevingswet. Ter voorbereiding op het Omgevingsplan heeft Leiden de losse verordeningen over de buitenruimte samengevoegd in één Verordening fysieke leefomgeving. Het Leidse college van burgemeester en wethouders heeft deze week een tweede groep regels toegevoegd. Daarnaast gebruikt Leiden deze klus om de leesbaarheid van de verordeningen voor inwoners te vergroten. Daar waar het kon zijn regels positief geformuleerd. Een rondgang onder andere gemeenten en juristen maakt duidelijk dat Leiden een van de weinigen in Nederland is, die zo ver is met een Verordening fysieke leefomgeving. Om de opgedane kennis intern te borgen en extern te delen heeft de gemeente Leiden een handreiking opgesteld met leerervaringen. Het Leidse proces van het opstellen van een Verordening fysieke leefomgeving blijkt waardevol voor inwoners en ambtenaren.
De gemeente Leiden heeft veertien bestaande gemeentelijke verordeningen samengevoegd, de regels logischer gestructureerd, begrippen geharmoniseerd, tegenstrijdigheden en overlappingen opgelost en het taalgebruik naar een begrijpelijker niveau gebracht. Daar waar het mogelijk was, zijn regels positief geformuleerd volgens het uitnodigende ‘ja, mits-principe’ in plaats van ‘nee, tenzij’. Dat zijn nu zeven artikelen. Zo is bijvoorbeeld opgenomen dat een standplaats in de stad toegestaan is mits er een vergunning door de gemeente is afgegeven.
Wethouder Fleur Spijker (Duurzame Verstedelijking): “De invoering van de Omgevingswet heeft veel kanten: puur instrumentele wijzigingen en ook een veranderende houding ten opzichte van regels. Dit proces heeft grote winst opgeleverd als het gaat om onze mindset over regels. We hebben stevige bruggen tussen afdelingen geslagen. En nog belangrijker: we hebben de dienstverlening aan onze inwoners en ondernemers verbeterd. De Omgevingswet maakt meer initiatief mogelijk, in snellere transparantere processen. Het blijkt eigenlijk heel makkelijk om regels zo op te stellen dat ze ook duidelijker zijn. Als de gemeente regels begrijpelijker opstelt, kunnen mensen er ook beter mee aan de slag. We hebben de regels, waar het kon, omgezet in een positieve formulering. Dus zeggen wat mag, in plaats van wat er niet mag. We zijn niet gewend om zo te werken, dat maakt het wel spannend. Alle kennis die we op doen met de Omgevingswet delen we graag met andere overheden. We zijn immers allemaal met hetzelfde bezig.”
Na eerder de regels over onder andere ligplaatsen voor boten heeft het Leidse college nu de tweede tranche aan de Verordening fysieke leefomgeving toegevoegd. Deze tweede tranche bevat regels over de markt, ondergrondse infrastructuur en een deel van de regelgeving over huisvesting. Met deze toevoegingen is de Verordening fysieke leefomgeving in Leiden bijna rond.
Door de Omgevingswet (verwachte invoeringsdatum 1 januari 2022) krijgen gemeentes automatisch één omgevingsplan. Het omgevingsplan bevat de gemeentelijke regels voor de fysieke leefomgeving, zoals bijvoorbeeld nu in bestemmingsplannen vastgelegd. Ook zit er regelgeving in die van het Rijk naar gemeenten overgedragen wordt. Na de inwerkingtreding van de Omgevingswet worden ook gemeentelijke verordeningen onderdeel van dat ene omgevingsplan. Pas vanaf de inwerkingtreding van de Omgevingswet kunnen de regels daadwerkelijk juridisch worden opgenomen in het omgevingsplan. Dan wordt ook de Verordening fysieke leefomgeving toegevoegd.
