Het vakgebied planeconomie ontwikkelt zich snel en vraagt veel van mensen die dit vak beoefenen of die net instromen in dit vakgebied. De vraagstukken rond economische uitvoerbaarheid van ruimtelijke plannen worden ingewikkelder, omdat we relatief meer gebieden op de schop nemen binnen bestaand stedelijk gebied. Deze gebieden kennen complexe eigendomsverhoudingen, met vaak de noodzaak kostenverhaal toe te passen. De gemeente is daarbij in de publieke rol de regisseur op de grondmarkt. Bestuursorganen formuleren doelen die vaak veranderen in de loop der tijd en dat houdt niet alleen verband met politieke machtsverhoudingen, maar ook met autonome maatschappelijke vraagstukken. Denk bij dat laatste aan bijvoorbeeld de ontwrichting van de woningmarkt door exploderende prijzen. Het verkrijgen van een woning raakt uit zicht voor nieuwkomers op de markt.
Er is een relatie tussen de gebruikte middelen en de gestelde doelen. De prangende vraag is: welk gereedschap kun je mobiliseren om vraag en aanbod weer in balans te brengen? De planeconoom vervult in dit proces een belangrijke rol. Het is de planeconoom die gewapend moet zijn om de instrumenten te vinden en toe te passen: zowel effectief als efficiënt. Dat is de inhoudelijke kant van het vakgebied. Het vergt ook de competentie trefzeker te kunnen samenwerken met en te kunnen overtuigen jegens andere disciplines.
De rol van de planeconoom is daarbij niet eenduidig. De planeconoom heeft een pluriform beroepsprofiel. Elke organisatie vult de rol van de planeconoom anders in. De een rekent stedenbouwkundige plannen door. De ander is de spreekwoordelijke poortwachter bij het aangaan van verplichtingen. Weer een ander is de controller van het project. We zien ook planeconomen die penningmeester zijn bij een gebiedsontwikkeling. Van andere planeconomen wordt verwacht dat zij meer de vooruitdenkende en stuwende rol hebben in de kraamkamer. Dat vergt onderwijs vanuit strakke en transparante leerdoelen.
Planeconomen zijn gewild in de huidige arbeidsmarkt. Veel gemeenten hebben dan ook moeite geschikte planeconomen te vinden. We zien ook dat er veel nieuwkomers zijn in dit veld. Die hebben vooral een stevige en snel te verwerven basis nodig rond kosten, opbrengsten, ruimtegebruik en rekentechnische parameters (rente, index, onvoorzien). We treffen tevens planeconomen aan die een individueel groeipad wensen rond de te vergaren competenties.
De wereld van de planeconomen wordt verrijkt doordat er meer dan voorheen aandacht is voor maatschappelijk rendement. Van planeconomen wordt gevraagd dit in kaart te brengen, te duiden, en zuiver af te wegen in relatie tot financieel rendement. Omdat het verwachtingspatroon jegens de rol van de planeconomen - ook wel met gebiedseconoom, grondeconoom en andere functieomschrijvingen aangeduid – verandert, is het de taak van een onderwijsinstelling om het groeipad van actuele begincompetentie naar een toegesneden eindcompetentie in beeld te brengen.
Vanuit deze optiek bieden we, in samenwerking met stichting Orbiters, enkele leergangen planeconomie en gebiedsontwikkeling aan. Onze leergang ‘Basis planeconomie en financiële regie bij gebiedsontwikkeling’ is daarbij een vliegende start voor de beginnende planeconoom. Deze legt de noodzakelijke en brede grondslag om een gebiedsverandering vanuit een financieel perspectief, adequaat te kunnen bejegenen. Voor meer ervaren planeconomen is onze leergang ‘Regie op waardevolle gebiedsontwikkeling’ zeer geschikt. In deze leergang krijgen deelnemers alle actualiteiten rond gebiedsontwikkelingen mee en leren ze nieuwe ontwikkelstrategieën toe te passen gericht op duurzaamheid en waardecreatie. De leergang sluit inhoudelijk aan op de leergang ‘Basis planeconomie en financiële regie bij gebiedsontwikkeling’.
Deze leergangen realiseren we in samenwerking met Stichting Orbiters. Stichting Orbiters is een onafhankelijke stichting, opgericht door ervaren vakspecialisten, die kennis en kunde bundelt en deelt rondom financiële regie van de gebiedsontwikkeling. Actuele kennis over nieuwe ontwikkelingen en inzichten worden zo voor iedereen toegankelijk en kunnen succesvol worden ingezet bij financiële regievoering.
Harry Nijland
Stichting Orbiters