Gemeente Groningen gelooft in de nieuwe Omgevingswet als oplossing voor meer democratische transparantie en lokale slagkracht. Maar alleen met de juiste timing wordt de nieuwe wet volgens wethouder Roeland van der Schaaf echt een succes. Een goede start maak je maar één keer.
De voorbereidingen op de Omgevingswet zijn in Groningen in volle gang, maar Van der Schaaf krijgt graag meer tijd. Die tijd is nodig voor het op orde brengen van een aantal cruciale onderdelen, waaronder de borging van de ruimtelijke kwaliteit, ICT en financiën.
Het idee achter de Omgevingswet vind ik heel goed. Met minder regels, meer en sneller dingen mogelijk maken. Om de ruimtelijke kwaliteit te borgen is het systeem de afgelopen decennia ondoorzichtig geworden. Dit leidt tot veel stagnatie. De nieuwe Omgevingswet versterkt de democratische transparantie en vergroot de lokale slagkracht. Maar dit vraagt wel om een goede organisatie aan de achterkant en dit kost tijd.
We zijn al sinds de 2016 bezig met de voorbereidingen van de Omgevingswet. De nieuwe wet biedt onder meer kansen voor het verbeteren van onze dienstverlening. Zo draagt de wet bij aan het versnellen van de besluitvorming en aan het vergoten van de inzichtelijkheid en daarmee het gebruiksgemak van het omgevingsrecht. Het proces wordt voor burgers, bedrijven en de interne organisatie duidelijker. Daarnaast vergroot de wet de betrokkenheid bij het inrichten van de woonomgeving. Bewoners zien dit als een kans om hun wensen door te zetten. Hier zit ook meteen de crux.
Hoeveel vrijheid krijgen burgers en projectontwikkelaars? Een liberale kijk op ruimtelijke ordening is mooi, maar gaat dit niet ten koste van de ruimtelijke kwaliteit? Daarom blijft overheidsregie op sommige vlakken mijns inziens wenselijk. Juíst om de burger te beschermen tegen de opmars van ongewenste bouwwerken. Dit spanningsveld is ook merkbaar met betrekking tot bijvoorbeeld onze woningbouwopgave. De wensen van de burger sluiten niet altijd aan bij onze noodzakelijke doelstellingen. Dit is natuurlijk op te lossen, maar ik weet niet of we hier als overheid de financiën en de menskracht voor hebben. Ik denk dat we deze spanningsvelden nog eens kritisch moeten beschouwen, vóórdat de wet ‘live’ gaat.
Deze zorgen weerhouden ons er overigens niet van om door te gaan. De wet komt. We maken er het beste van. Recent zijn we een pilot gestart in de wijken Paddepoel, Selwerd en Tuinwijk. Bewoners, raadsleden en ambtenaren werken samen in een werkgroep om de wijken vorm te geven. Ook intern zitten we niet stil. Er ligt een grote opgave om de veranderingen door te voeren. De Omgevingswet vraagt om een andere manier van werken en denken. De integrale aanpak leidt tot horizonverbreding over beleidsterreinen heen. Hier worden we allemaal wijzer van. Het kennisniveau van ons ambtelijk apparaat is echt gegroeid. Het kost behoorlijk wat tijd en moeite, maar dan heb je ook wat. Daarom denk ik dat we de invoering van de Omgevingswet niet moeten overhaasten. We hebben nog een hoop te doen als het gaat om de borging van de ruimtelijke kwaliteit, ICT en financiën. En vergeet niet dat we alweer zeven jaar verder zijn. Het lijkt me raadzaam om de uitgangspunten van de wet nogmaals te beschouwen met de kennis van nu. Een goede start maak je immers maar één keer. Het zou zonde zijn als we overhaasten en hierdoor de kansen van de Omgevingswet niet optimaal benutten.
Roeland van der Schaaf is wethouder in de gemeente Groningen
Meer weten? Neem een kijkje in het themadossier: klik op de tabs boven het artikel.
