Zoals bekend zal de invoering van de Omgevingswet de onteigeningsprocedure ingrijpend wijzigen. Die invoering is beoogd op 1 juli 2022. De Corporate Dienst van Rijkswaterstaat, die een belangrijke functie vervult in het administratieve gedeelte van de huidige procedure, zal in de nieuwe procedure geen rol meer spelen. Op verzoeken om gronden ter onteigening aan te wijzen die voor 1 juli 2022 bij de Corporate Dienst (die namens de Kroon Koninklijke Besluiten tot onteigening voorbereidt) zijn ingediend, blijft de huidige onteigeningsprocedure van toepassing. De Corporate Dienst houdt daarom rekening met een flinke toename van het aantal verzoekbesluiten kort voor 1 juli.
Vanwege het voorgaande heeft de Minister van I&W in haar brief van 14 december jl. aan alle betrokken overheden laten weten dat dossiers waarin een voortoets gewenst wordt uiterlijk 1 maart a.s. ingediend moeten worden. De voortoets houdt in dat de Corporate Dienst het dossier vooraf beoordeelt en zo nodig aanpassingen of verbeteringen adviseert. Daartoe moeten de overheden wel een compleet en afgerond dossier ter toetsing voorleggen. Een positieve voortoets garandeert niet dat de gronden ook ter onteigening zullen worden aangewezen. Het verkleint wel aanzienlijk het risico dat de Corporate Dienst het onteigeningsverzoek geheel of gedeeltelijk afwijst. Het is daarom raadzaam om de voortoets, die niet verplicht is, wel te laten verrichten.
Met het verdwijnen van de Corporate Dienst uit de onteigeningsprocedure dreigt ook veel kennis over deze procedure te verdwijnen. Om die reden heeft een aantal gemeentes, provincies en waterschappen samen met Rijkswaterstaat en het Ministerie van Binnenlandse Zaken (BZK) gewerkt aan een draaiboek onteigeningen voor de praktijk. In haar brief kondigt de Minister aan dat dit draaiboek naar verwachting binnenkort digitaal beschikbaar is voor alle bevoegd gezagen. Ook is BZK bezig met het opstellen van een bredere handreiking Grondeigendom. Wij zullen u berichten zodra ons hierover meer bekend is.
