Het aanbod in deelmobiliteit groeit. Steeds meer aanbieders kloppen bij gemeenten aan om hun deelauto’s, -fietsen, -scooters of andere deelconcepten te mogen aanbieden in de openbare ruimte. Het groeiende aanbod biedt veel kansen voor duurzame en ruimte-efficiënte mobiliteit, maar kent ook risico’s. Om deze kansen te verzilveren en wildgroei te voorkomen, is slim beleid nodig. Met behulp van de Mobiliteitsatlas benutten wij voor onze opdrachtgevers data-analyses om inzicht te krijgen en zo effectief deelmobiliteitsbeleid te vormen.
Deelmobiliteit is nooit de oplossing op zich, maar draagt bij aan de uitdagingen in jouw gemeente. Daarbij is het belangrijk om niet alleen de behoefte van de eindgebruiker te kennen, maar ook van de deelmobiliteitsaanbieders zelf. Zo kun je beleidskeuzes maken: Waar zet je op in en waarop juist niet? Waar ga je stimuleren, faciliteren of alleen reguleren? Om dit te beslissen is het is belangrijk om de lokale mobiliteitscontext van een gebied goed te begrijpen.
Een van de factoren die de vraag en aanbod van deelmobiliteit beïnvloedt is de stedelijke dichtheid. Uit een vergelijkende analyse blijkt dat de meeste aanbieders zich sterk concentreren in hoogstedelijke gebieden met een hoge dichtheid. In de onderstaande afbeelding zien we het servicegebied van Felyx deel-e-scooters in Haarlem als voorbeeld. Deze aanbieder exploiteert voornamelijk in hoge dichtheden, maar dit is niet doorslaggevend. Gebieden met relatief veel sociale huurwoningen maken vaak geen onderdeel uit van het servicegebied. Vanuit sociaal-inclusieve beleidsambities is dit een belangrijk aspect om mee te nemen bij het opstellen van deelmobiliteitsbeleid. Voor andere aanbieders gelden echter weer andere uitgangspunten: de hubs van Amber zijn bijvoorbeeld vaak te vinden in gebieden met hoge kantoordichtheden.
Vergelijking tussen stedelijke dichtheid en het servicegebied van Felyx e-deelscooters in Haarlem
Deelmobiliteit kan strategisch worden ingezet om de bereikbaarheid van bepaalde locaties te verbeteren. Het biedt een duurzame oplossing voor de last-mile. Denk bijvoorbeeld aan een bedrijventerrein dat niet ontsloten wordt door openbaar vervoer, maar wel op 10 minuten met de fiets of e-scooter van een treinstation ligt.
Door bij zo’n station deelmobiliteit aan te bieden en dit ruimtelijk goed te organiseren, hebben gebruikers een volwaardig alternatief. Hierdoor kan de combinatie trein en deel-e-scooter bijvoorbeeld beter concurreren met de auto. Met een bereikbaarheidsanalyse kunnen we snel in kaart brengen welke gebieden doormiddel van deelmobiliteit beter ontsloten kunnen worden. Zo zien we in Arnhem kansen voor een impuls van de duurzame bereikbaarheid voor werkgebieden aan het oosten van de stad.
Bedrijventerreinen bereikbaar binnen 10 minuten met de fiets of scooter vanaf Arnhem CS
Natuurlijk mogen ook de gebruikers niet over het hoofd gezien worden. Als je weet waar bepaalde doelgroepen wonen, zijn geschikte locaties voor deelconcepten makkelijk gevonden. Factoren als leeftijd, huishoudenssamenstelling en besteedbaar inkomen hebben invloed op het gebruik van deelmobiliteit. Ook de interesse in het milieu en duurzaamheid en een gevoel van maatschappelijke betrokkenheid spelen een rol.
Dit helpt om te weten te komen in welke wijken de early adopters wonen. Voor Arnhem hebben we bijvoorbeeld onderzocht waar deelauto’s op korte termijn (tot 2023) het meest kansrijk zijn. Dit hebben we vervolgens vertaald naar een prognose van het aantal deelauto’s per buurt, gevolgd door een plaatsingsplan waarin we concrete locaties aanwijzen voor deelauto’s. Dit hebben we ook gedaan voor standplaatsgebonden bakfietsen, zone-based deelfietsen en freefloating deel-e-scooters.
Potentie voor deelauto’s per buurt in Arnhem
Naast het lokaliseren van de early adopters werkt Over Morgen ook aan onderzoeken naar de doelgroep die in een volgende fase open staat voor het gebruik van deelmobiliteit. Inzichten over de drempels die deze doelgroep nu nog ervaart nemen we ook mee in onze aanpak voor deelmobiliteitsbeleid. Zo kwam uit ons onderzoek Drempels voor Deelauto’s naar voren dat onbekendheid met de kosten als hogere drempel werd ervaren dan zorgen over de beschikbaarheidsgarantie.
Meer weten? Neem een kijkje in het themadossier: klik op de tabs boven het artikel.
