Anders dan het geval was onder de Wro en het Bro wordt in de Omgevingswet geen standaard overgangsrecht meer voorgeschreven, zoals eerder aan de orde was in art. 3.2.1 t/m 3.2.3 Bro (zie de nota van toelichting op het Omgevingsbesluit, Stb. 2018, nr. 290, p. 99 e.v.). Voor het omgevingsplan bepalen gemeenten zelf het overgangsrechtelijke regime.
Het niet overnemen van het in het Bro voorgeschreven standaard overgangsrecht heeft in belangrijke mate te maken met de accentverschuiving in de Omgevingswet ten opzichte van het in het ruimtelijke ordeningsrecht ontwikkelde uitgangspunt van toelatingsplanologie.
Zeker nu het omgevingsplan ook onderwerpen zal reguleren waarvoor het niet nodig en ook niet wenselijk is om altijd eerbiedigend overgangsrecht op te nemen, kan er geen gestandaardiseerd eerbiedigend overgangsrecht meer worden voorgeschreven. Net zoals dat bijvoorbeeld in de milieuregelgeving het geval is, valt niet uit te sluiten dat zich situaties
voordoen waarin het in het belang van de fysieke leefomgeving, zo nodig met een overgangstermijn en onder het verstrekken van nadeelcompensatie, gerechtvaardigd kan zijn een plicht op te leggen om een bestaand gebruik of een bestaande toestand te wijzigen. Dit opent keuzemogelijkheden voor gemeenten om per regel te bezien of en in welke vorm in overgangsrecht moet worden voorzien, zodat maatwerk kan worden geboden.
Het loslaten van het principe van toelatingsplanologie en het daardoor in beginsel toelaatbaar zijn van onvoorwaardelijke verplichtingen of gebodsbepalingen in het omgevingsplan, opent keuzemogelijkheden voor gemeenten om per regel te bezien of en in welke vorm in overgangsrecht moet worden voorzien zodat maatwerk kan worden geboden.
Het voorgaande laat overigens onverlet dat de regeling voor overgangsrecht zoals die voorheen in het Bro was opgenomen, van betekenis kan blijven. Voor een belangrijk deel van de regels in het omgevingsplan zal deze beproefde vorm van overgangsrecht en daarmee het beginsel van toelatingsplanologie onverminderd bruikbaar blijven. Het wordt alleen niet meer als standaard voorgeschreven.
Wil je meer lezen over overgangsrechtelijke regels en het omgevingsplan?
Dat kan op p. 338 en 339 van onderstaande annotatie die ik heb geschreven .
