De afgelopen twee jaar heeft de gemeente Hoogeveen in samenwerking met meerdere partijen gewerkt aan een plan voor een waterstofnet in de nieuwbouwwijk Nijstad-Oost in Hoogeveen. De belangrijkste conclusie van het onderzoek is dat ook bestaande woonwijken voor hun verwarming kunnen overstappen van aardgas naar – duurzame – waterstof. Dit plan kwam tot stand in samenwerking met de provincie Drenthe en een consortium van 22 partijen uit het Hydrogreenn-netwerk, waaronder Stork, de Hanzehogeschool, JP-Energiesystemen, Enexis N-tra en Bekaert. Royal HaskoningDHV leverde onder andere input voor de juridische en veiligheidsanalyse.
Binnen het project is een technisch ontwerp ontwikkeld voor de waterstofinfrastructuur in het demonstratieproject, met als einddoel een waterstofoplossing te ontwerpen voor de bestaande bouw. Ook zijn een brander en verschillende componenten voor waterstof-cv-ketels ontwikkeld en is een onderzoek uitgevoerd naar o.a. de financiële en juridische aspecten van het gebruik van waterstof in de gebouwde omgeving. Op 5 november 2020 werd het eindrapport gepresenteerd. Meer informatie is te vinden op de website https://www.waterstofhoogeveen.nl/.
Uit het onderzoek blijkt dat het met de huidige stand der techniek mogelijk is om een nieuwe woonwijk veilig op groene waterstof te verwarmen. Dat betekent dat waterstof in potentie – kan uitgroeien tot een extra mogelijkheid in de warmtetransitie van de gebouwde omgeving en daarmee tot een extra optie in de lokale of regionale energiemix. Voor een dergelijke opschaling is de beschikbaarheid van voldoende groene waterstof echter wel een harde randvoorwaarde. Uiteraard is ook de betaalbaarheid van waterstof belangrijk. Op dat punt is berekend dat waterstof op termijn – uitgaande van de verwachte prijsontwikkeling en beschikbaarheid van groene waterstof – een aantrekkelijke optie kan worden. Met waterstof kunnen tegen acceptabele maatschappelijke kosten, de CO2-doelstellingen versneld worden bereikt, wordt een geleidelijke energietransitie mogelijk en waterstof heeft bovendien ook nog exportpotentieel.
Voor de bewoners zorgt de overstap op waterstof relatief weinig overlast en er blijft ruimte voor toekomstige keuzes. De waterstofketel is net zo groot en komt in de plaats van de huidige cv-ketel, de rest van de verwarmingsinstallatie kan ongewijzigd blijven. Uit het onderzoek blijkt voorts dat de bestaande wet- en regelgeving met enige creativiteit voldoende ruimte biedt voor het realiseren van pilots met waterstofketens. Wel is er soms een nadere onderbouwing nodig en dat heeft effect op procedures en doorlooptijden. Het onderzoek heeft een bijdrage geleverd aan het in kaart brengen van de belemmeringen zodat deze wet- en regelgeving – in het perspectief van de gewenste opschaling – beter gaat aansluiten bij de toepassing ervan in de gebouwde omgeving.
Onlangs nog werd bekend dat de gemeente Hoogeveen opnieuw een subsidie heeft gekregen in het kader van het Programma Aardgasvrije Wijken. De gemeente gaat nu samen met de betrokken consortiumpartijen de stappen zetten om de plannen te realiseren: de aanleg van het waterstofnetwerk en aansluiten van honderd nieuwbouwwoningen van Nijstad-Oost. Daarna volgt het omzetten van ruim vierhonderd woningen in de bestaande wijk Erflanden.