Onder de Omgevingswet (Ow) geldt een nieuwe informatieplicht met betrekking tot stikstofemissie. In art. 7.19a van het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) is opgenomen.
"1. Bij het verrichten van bouw- en sloopwerkzaamheden worden adequate maatregelen getroffen om de emissie van stikstofverbindingen naar de lucht te beperken."
Eerder schreef ik 1) dat het nieuwe artikel 7.19a Bbl m.i. een lege huls is. Het betreft namelijk niet, zoals oorspronkelijk de bedoeling was, een aanvraagvereiste. Het gaat om een ‘losse' informatieplicht. Bij het niet verstrekken van de informatie is handhaving in theorie wel mogelijk door art. 7.5 onder c Bbl.
De inhoud van de norm zelf is alleen, gelet op het rechtszekerheidsbeginsel, niet handhaafbaar omdat het een open norm betreft. Gelet hierop leek het mij niet aannemelijk dat gemeenten, zolang het niet duidelijk is wat wordt gezien als adequate maatregel, om het document zouden vragen. Dan vragen gemeenten om een document waar ze inhoudelijk niet wat mee kunnen. Mogelijk is dit anders als in de toekomst een Routekaart Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) komt. Hiervan is echter de status momenteel: in uitvoering.
Tot mijn, toch lichtelijke verbazing, kwam ik in de pre-dso omgeving onder het kopje “Aanvragen” wel de “Informatieplicht Stikstofemissie” tegen. Bij het indienen van een aanvraag moet een bijlage worden toegevoegd waarin de aanvrager aangeeft wat hij/zij van plan is om tijdens de bouw- sloopactiviteit te gaan doen om de emissie van stikstof naar de lucht te beperken. Als tip krijg je mee:
“denk bijvoorbeeld aan het beperken van voertuigen op de bouwplaats en gebruik van emissiearm materiaal”.
Gelet op artikel 7.5c Bbl geldt de informatieplicht voor:
- Bouwactiviteit (technisch) – aanvraag vergunning
- Bouwactiviteit (technisch) – melding
- Sloopmelding (>10m3)
Voor de bouwactiviteit (technisch) waarvoor geen vergunning of melding nodig is (zie hiervoor artikel 2.25 t/m 2.27 Bbl) geldt deze informatieplicht dus niet.
Echter voor bijvoorbeeld een transportverdeelstation (TSVDS) welke solidair is gelegen en hierdoor mogelijk zal worden aangemerkt als hoofgebouw, geldt deze informatieplicht dus wel.
Bij het ontbreken van deze informatie mag de gemeente de aanvraag niet buiten behandeling laten (art. 4:5 Awb). Het betreft immers geen aanvraagvereiste. Tevens geldt er geen verbod op het uitvoeren van de bouwactiviteit. Het is immers geen meldplicht (art. 4.4 Ow).
Het niet aanleveren van het gevraagde document betekent echter wel dat handhaving hiervan mogelijk is. Er zal vast niet direct een last onder dwangsom worden opgelegd. Maar om compliant/duurzaam te zijn en mogelijk vertraging te voorkomen, wat zeker ook gezien de energiestransitie onwenselijk is, is het aan te raden om met het document aan de slag te gaan.
1)
De nieuwe norm onder de Ow om adequate maatregelen te treffen om de emissie van stikstof tijdens de bouw- en sloopwerkzaamheden tegen te gaan (art. #7.19a Bbl) effectief of meer een lege huls? of kwestie van cultuuromslag?
Wie in Nederland wil bouwen, dient (behoudens uitzonderingen) hiervoor een aanvraag in. Nu nog in het Olo (Omgevingsloket online) en straks via het beruchte DSO (Digitaal Stelsel Omgevingswet).
Bij het indienen van een aanvraag moeten diverse bijlagen worden geüpload (indieningsvereisten). Indien de benodigde bijlagen niet zijn overgelegd -nadat hier om is verzocht door het bestuursorgaan- kan een aanvraag buiten behandeling worden gesteld (art. 4:5 Awb). Onder de huidige wetgeving zijn de indieningvereisten opgenomen in hoofdstuk 2 van de Mor.
De Mor vereist geen stikstofberekening. Uit de Wnb volgt echter wel dat een plan niet mag worden vastgesteld als deze significante gevolgen kan hebben voor een Natura 2000-gebied en een verbod op deze handelingen (art. 2.7 Wnb). Uit het huidige wettelijk stelsel volgt tevens dat een Natura 2000-activiteit moet aanhaken bij de omgevingsvergunning (afzonderlijk aanvragen mag).
Een bestuursorgaan zal in de regel bij bouw- en sloopwerkzaamheden in de buurt van een Natura 2000-gebied dan ook vragen om een stikstofberekening. Even was dit anders, maar de Porthos- uitspraak van 2 november 2022 (ECLI:NL:RVS:2022:3159) heeft dit achterhaald. De zogenaamde bouwvrijstelling was namelijk in strijd met artikel 6 van de Habitatrichtlijn.
Het idee achter de bouwvrijstelling was dat de wetgever een structureel maatregelenpakket had vastgesteld om de uitstoot en de neerslag van stikstof te verminderen en de natuur te herstellen (r.o. 23.2). Onderdeel hiervan is het nieuwe artikel 7.19a van het Bbl:
“Bij het verrichten van bouw- en sloopwerkzaamheden worden adequate maatregelen getroffen om de emissie van stikstofverbindingen naar de lucht te beperken”
Onder de Ow zijn de indieningsvereiste voor de landelijke vergunningplichten opgenomen in de Omgevingsregeling (Or). In het besluit stikstofreductie en natuurverbetering van 14 juni 2021 is aangegeven dat de aanvraagvereisten in de Or hierop werden aangepast. In de Or (laatst bijgewerkt op 27-09-2023) is dit echter niet gebeurd.
Een aanvraag kan dus op grond hiervan niet buiten behandeling worden gesteld. Daarbij vervalt onder de Ow ook de aanhaakplicht. Een aanvrager is, zo volgt uit de MvT bij de Ow, zelf verantwoordelijk dat hij voor alle activiteiten die hij verricht beschikt over de vereiste vergunning (#cultuuromslag#meer vertrouwen in de burger).
Gelet op het rechtszekerheidsbeginsel zal het handhaven van het nieuwe art. 7.19a Bbl vrijwel onmogelijk zijn. Het gaat namelijk om een open norm.
Hiermee is m.i. art. 7.19a Bbl slechts een lege huls. Maar misschien heb ik de cultuuromslag die de Ow brengt nog onvoldoende geïnternaliseerd. De Europese wetgeving is in elk geval nog niet zo ver.
