Het coronavirus grijpt om zich heen en het aantal geïnfecteerde personen loopt op. De Nederlandse overheid adviseert momenteel aan werknemers, waar mogelijk, zo veel mogelijk thuis te werken. Een bouwproject zonder bouwers op het terrein is echter ondenkbaar. Wanneer een aannemer besluit het risico niet te nemen en besluit dat werknemers thuis dienen te blijven, kan de bouw vertraging oplopen of zelfs volledig stilvallen. Dit kost geld, maar wie krijgt daarvan de rekening op grond van de UAV?
In deze blog leest u welke oplossingen de UAV biedt, ter afwenteling van de schade, in de situatie waarin een opdrachtgever en aannemer een overeenkomst hebben gesloten waarop de UAV van toepassing zijn.
Dat werknemers momenteel zo veel mogelijk dienen thuis te blijven betreft momenteel nog slechts een advies van de overheid. In tegenstelling tot de inwoners van Italië, gelden in Nederland (nog) geen door de overheid opgelegde quarantainemaatregelen voor de gehele bevolking. Het advies dat Rutte heeft gegeven, zal hoogstwaarschijnlijk niet gekwalificeerd kunnen worden als een besluit van de overheid of een wettelijk voorschrift. Het staat werknemers vrij naar hun werk te gaan, en zodoende het advies van Rutte in de wind te slaan. Dat het een advies en geen overheidsmaatregel betreft, heeft gevolgen voor de toewijzing van de schade. Indien een aannemer het advies van Rutte besluit op te volgen en daardoor een bouwproject vertraging oploopt (wat schade veroorzaakt), is dat een eigen keuze en lijkt het er op dat deze schade in beginsel voor rekening van de aannemer komt. Of dat daadwerkelijk redelijk is moet nog blijken.
Wanneer de overheid zich in de toekomst genoodzaakt voelt een wettelijke maatregel of beschikking te nemen waardoor de Nederlandse bevolking niet meer naar het werk mag van de overheid, wordt de schadetoewijzing mogelijk anders. Zo een besluit van de overheid kwalificeert namelijk als een overheidsmaatregel volgens de relevante bepalingen uit de UAV. Er kunnen zich verschillende omstandigheden voordoen:
A. De maatregel treedt in werking op de dag van het sluiten van de overeenkomst.
In dit geval wordt de aannemer geacht bekend te zijn met de maatregel, en eventuele schade die daaruit voortvloeit komt daardoor voor rekening van de aannemer (zie paragraaf 6 lid 11 UAV).
B. De maatregel treedt in werking ná het sluiten van de overeenkomst.
De omstandigheid dat de maatregel wordt ingelast nadat de aanneemovereenkomst is gesloten, zal in de praktijk zorgen voor de meeste stof tot discussie. Met name de vraag of de aannemer de desbetreffende maatregel behoorde te zien aankomen ten tijde van het sluiten van de overeenkomst.
Aannemer behoorde de maatregel te voorzien ten tijde van het sluiten van de overeenkomst
Indien de aannemer de maatregel kon en behoorde te voorzien, kon de aannemer de mogelijke extra kosten die dit zou kunnen opleveren in de prijs verdisconteren. Zodoende komt de schade die geleden wordt door een voor de aannemer voorzienbare maatregel voor rekening van de aannemer (paragraaf 6 lid 12 UAV).
Aannemer kon de maatregel niet voorzien ten tijde van het sluiten van de overeenkomst
Kon de aannemer de ingevoerde maatregel echter niet voorzien, dan dient de opdrachtgever de schade die daardoor geleden wordt te compenseren (paragraaf 6 lid 13 UAV). De aannemer had immers geen enkele mogelijkheid de geleden schade te begroten en te verdisconteren in de prijs. De schade behoort derhalve voor het risico van de opdrachtgever te komen.
Het is de vraag of een mogelijke toekomstige extreme maatregel, vergelijkbaar met de Italiaanse lock down, voorzienbaar is (geweest) voor een aannemer. Voor de beantwoording van deze vraag dient rekening gehouden te worden met de datum van het sluiten van de overeenkomst en de feitelijke omstandigheden en ontwikkelingen op die datum. Indien in de periode voorafgaand aan het uitbreken van het virus een aannemingsovereenkomst is gesloten, is deze maatregel onvoorzienbaar geweest voor een aannemer. Wordt echter in de huidige periode een aannemingsovereenkomst gesloten, dan is het aan te raden om contractueel rekening te houden met de komst van voorzienbare maatregelen ter bestrijding van het coronavirus.
