Het vinden van slimme koppelingen tussen de energietransitie en het verbeteren van de leefbaarheid en de kansen voor bewoners in kwetsbare wijken. Dat is het doel van de City Deal Energieke wijken, duurzaam en sociaal, die op donderdag 4 maart ondertekend wordt tijdens het Congres Aardgasvrije wijken.
Nederland staat voor een stevige opgave om de doelen en afspraken uit het klimaatakkoord te realiseren. Hiervoor is het nodig om anders om te gaan met energie en grondstoffen. Zo zullen er de komende 30 jaar ruim 7 miljoen woningen ‘van het aardgas af’ gaan. De energietransitie is echter niet de enige opgave in wijken. Zeker in kwetsbare wijken spelen ook andere opgaven, zoals schuldenproblematiek, werkloosheid en onveiligheid. In plaats van het laten concurreren van deze verschillende opgaven, beoogt de City Deal Energieke wijken, duurzaam en sociaal, om ze te verbinden.
Burgemeesters en Rijk constateren dat de leefbaarheid en veiligheid in meerdere stedelijke gebieden onder druk staat. De energietransitie kan bijdragen aan de lokale werkgelegenheid doordat de transitie banen oplevert. En aan het verbeteren van de openbare ruimte, door meer ruimte voor groen, spelen en ontmoeting te creëren. En aan het reduceren van schuldenproblematiek en gezondheidsproblemen, bijvoorbeeld door energiearmoede tegen te gaan, te zorgen voor schonere lucht in huizen en door eenzaamheid te bestrijden.
Door zo aan te sluiten bij de dagelijkse zorgen van bewoners, wordt tevens het draagvlak voor de energietransitie vergroot. Voor de City Deal Energieke Wijken, duurzaam en sociaal is het aardgasvrij maken van wijken een opgave die bij uitstek ook kansen biedt om de dagelijkse uitdagingen van bewoners van kwetsbare wijken aan te pakken. Op deze manier verbindt de City Deal koplopers uit gemeenten en woningcorporaties aan de Programma’s Agenda Stad, Aardgasvrije Wijken en Leefbaarheid en Veiligheid.
Deze drie programma’s zetten gezamenlijk met gemeenten, maatschappelijke partijen en departementen in op experimenteren en innoveren, waarbij resultaten worden opgeschaald en indien nodig doorbraken worden gerealiseerd in wet- en regelgeving. Met de concrete praktijk in buurten en huishoudens als vertrekpunt. Door het gezamenlijk oogsten van koppelkansen die energietransitie verbinden aan sociale opgaven en leefbaarheid, creëren we betere wijken en buurten. De experimenten hebben als doel om het inzicht te vergroten in wat een gekoppelde aanpak van sociaal en fysiek oplevert voor de kwetsbare wijken, en welke specifieke inzet en aanpak daarbij doeltreffend is.
De doelstellingen van de City Deal worden opgepakt in vier verschillende werklijnen:
1) Kansen voor kwetsbare huishoudens
2) Naar werk en opleiding
3) Stimulering particuliere eigenaren
4) Met de energietransitie naar een betere openbare ruimte
De steden ’s Hertogenbosch, Groningen, Rotterdam, Arnhem, Utrecht, Nijmegen, Zeist en Weert werken in deze City deal samen met ministeries BZK, IenW en OCW én Wonen Limburg, Woningcorporatie ZAYAZ, woonstichting Tiwos en Platform31. Medio 2021 is er een bijtekenmoment voor andere geïnteresseerde partijen. De City Deal loopt van 2021 tot 2024.
