Ik kreeg gisteren een belletje van Nijntje met de vraag of ik kan aangeven hoe het nu precies met de verantwoordelijkheid bij brandveiligheid zit en … als het even kan … in niet al te juridische taal.
Een hele goede vraag. Ik heb het maar even uitgeschreven. Dit is niet alleen voor Nijntje van belang.
Landelijke regels: Bouwbesluit
De landelijke regels voor brandveiligheid zijn omschreven in het Bouwbesluit.
Het gebruik van alle gebouwen moet aan voorschriften van het Bouwbesluit voldoen, ook als er geen gebruiksmelding of vergunning brandveilig gebruik nodig is. De gebouweigenaar en/of gebruiker is zelf verantwoordelijk voor het voldoen aan deze voorschriften.
De eisen in het Bouwbesluit hebben wat heet een rechtstreekse werking: hier moet aan worden voldaan zonder dat de gemeente of brandweer daar eerst op moeten wijzen!
Voor de meer risicovolle vormen van gebruik is een melding of vergunning brandveilig gebruik nodig.
De gemeente mag nadere voorwaarden aan brandveilig gebruik stellen. Bij gebouwen waar veel mensen samenkomen zie je dan ook vaker de aanvullende eis die ziet op het maximaal aantal personen dat tegelijk in het gebouw aanwezig mag zijn.
Meer specifiek
Bij een melding of vergunning brandveilig gebruik moet worden voldaan aan de voorschriften van de betreffende melding of vergunning. De primaire verantwoordelijkheid voor brandveilig gebruik ligt bij de gebruiker.
Ook de eigenaar heeft en houdt een verantwoordelijkheid met betrekking tot brandveiligheid. Dit is in de eerste plaats het voldoen aan de technische bouwvoorschriften. Ook kan de eigenaar worden aangesproken wanneer het niet voldoende duidelijk is wie de gebruiker is.
Bij verhuur heeft de eigenaar, gebaseerd op de huurovereenkomst, een verantwoordelijkheid. Als het verhuurde niet voldoet aan de eisen die daar aan kunnen worden gesteld kan de huurder de eigenaar (verhuurder) aansprakelijk stellen.
Het niet voldoen aan de brandveiligheidseisen kan als een huurgebrek worden aangemerkt waardoor de eigenaar jegens de huurder aansprakelijk kan zijn. Dit kan bijvoorbeeld als er schade ontstaat en het aan de eigenaar te wijten is dat het gebrek niet tijdig is hersteld.
Taken die met brandveiligheid te maken hebben kun je delegeren, de aansprakelijkheid niet. Dit geldt overigens niet alleen voor brandveiligheid.
Waar het om gaat
Voor welke functie een gebouw ook wordt gebruikt, het moet veilig zijn. Brandgevaar moet zo veel mogelijk worden voorkomen. Mocht er onverhoopt toch brand uitbreken dan moet iedereen kunnen vluchten. Om dit voor elkaar te krijgen moet een gebouw brandveilig worden ontworpen, gebouwd, onderhouden en gebruikt met brandcompartimenten, vluchtwegen en andere voorzieningen.
De brandveiligheid moet ook tijdens de gebruiksfase worden gegarandeerd. Dit betekent dat voorzieningen op orde moeten blijven. Bij gebruik mogen geen onveilige situaties ontstaan.
Indien een gebouw bij brand verloren gaat is dat natuurlijk heel jammer, het gebouw is echter ondergeschikt aan de veiligheid van mensen.
Dat een gebouw op een bepaald moment prima voldoet is nog geen garantie dat het ook veilig wordt gebruikt en bij een noodsituatie iedereen kan vluchten. De veiligheidsaspecten die met gebruik en noodsituaties te maken hebben moet dan ook bij voortduring aandacht hebben.
Goed organiseren
Zorg dat duidelijk is wie over de brandveiligheid gaat. In grotere organisaties kan het een fulltime job zijn, een coördinator brandveiligheid al dan niet in combinatie met de BHV-organisatie. In de wat kleinere organisaties is er de gebouwbeheerder of wellicht een facilitair manager die BHV en brandveiligheid behartigt. Het is niet een kwestie van iemand dit in de schoenen schuiven. Het is een serieuze taak. Daar moeten middelen voor beschikbaar zijn en de functionaris(sen) moet(en) over de juiste actuele kennis en vaardigheden beschikken.
Mijn advies
Ga na hoe het binnen uw organisatie is geregeld. Zorg dat het goed is verankerd om er voor te zorgen dat brandveiligheid is geborgd. Beschikt u zelf niet over de kennis om dit te beoordelen roep dan hulp van een expert in. Wat u ook doet, ga er niet mee hobbyen of marchanderen.
