De Rechtbank Overijssel oordeelde dit in een uitspraak van 25 maart 2024, ECLI:NL:RBOVE:2024:1473.
Verzoekers stelden dat de last onder dwangsom ten onrechte is opgelegd op grond van de bepalingen van de Omgevingswet, omdat het hier een aanvraag, zijnde een handhavingsverzoek, van vóór 1 januari 2024 betreft. Op grond van artikel 4.3. van de Invoeringswet Omgevingswet is het oude recht van toepassing.
Op 1 januari 2024 zijn de Omgevingswet en de Invoeringswet Omgevingswet in werking getreden. Als een verzoek om handhaving van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (hierna: Wabo) is ingediend vóór het tijdstip van inwerkingtreding van de Omgevingswet blijft op grond van artikel 4.3, aanhef en onder a, van de Invoeringswet Omgevingswet het recht zoals dat gold onmiddellijk vóór dat tijdstip van toepassing tot het besluit op die aanvraag onherroepelijk wordt.
Het verzoek om handhaving is gedaan op 20 mei 2022. Dat betekent dat in dit geval de Wabo, zoals die gold vóór 1 januari 2024, van toepassing blijft. Wel is voor de vraag of het besluit in bezwaar in stand kan blijven niet alleen van belang of er sprake is van een overtreding onder het oude recht, maar ook of dat onder het nieuwe recht nog steeds het geval is.
Het lijkt dus in het kader van de evenredigheid toch van belang mee te wegen in bezwaar als de overtreding die op grond van het oude recht bestaat in het nieuwe recht niet meer aan de orde is.
Dit is niet de eerste keer dat in de rechtspraak dit standpunt wordt ingenomen. In de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam van 13 december 2023 (en gepubliceerd op 7 maart 2024), ECLI:NL:RBAMS:2023:7985 werd een soortgelijk standpunt ingenomen. Door vervanging van een kozijn door een kozijn van een ander materiaal en met een andere indeling is de Wabo overtreden. De rechtbank is van oordeel dat het college zich in redelijkheid op het standpunt heeft kunnen stellen dat handhavend optreden in dit geval zodanig onevenredig is in verhouding tot de daarmee te dienen belangen, dat daarvan behoort te worden afgezien. Onder de Omgevingswet is de uitgevoerde kozijnwijziging vergunningvrij. De Omgevingswet kan weliswaar niet toegepast worden voordat die in werking treedt, maar is wel relevant in het kader van de belangenweging. Het college heeft dit aspect dus mogen meewegen.
Over de ex nunc/ex tunc-toetsing van handhavingsbesluiten in bezwaar in relatie tot de Omgevingswet heb ik een artikel geschreven, dat hier nogmaals is te lezen:
De Omgevingswet en de heroverweging van handhavingsbesluiten in bezwaar
