LTO is onaangenaam verrast dat de Europese Commissie nog geen grotere stappen heeft gezet richting een derogatie voor 2022 – 2025, zoals blijkt uit een Kamerbrief van 20 januari. Dat terwijl er in het coalitieakkoord miljarden zijn gereserveerd voor de transitie van de land- en tuinbouw. LTO benadrukt het belang van snelle duidelijkheid over derogatie en waarschuwt voor beleidsmatig paniekvoetbal. Boeren en tuinders hebben belang bij zekerheid en consistentie.
“De agrarische sector en het landelijk gebied staan voor een ongekende transitie. Het kabinet maakt daar terecht vele miljarden voor vrij. Dat zou de Brusselse ambtenaren het vertrouwen moeten geven dat we serieus verder gaan met de verduurzaming,” zegt Sjaak van der Tak, voorzitter LTO Nederland. “Uit de berichtgeving van het ministerie kunnen we echter concluderen dat de Europese Commissie nogal wat vragen heeft bij de uitwerking van het coalitieakkoord. Die vragen hebben wij ook, er zitten fors wat open einden in. Maar let op: de uitwerking moet gedegen gebeuren, anders komt er geen draagvlak voor de plannen en kent de transitie een valse start. Consistentie en behoud of verbetering van verdienvermogen zijn voor ondernemers van groot belang.”
In de Kamerbrief melden Staghouwer en Van der Wal dat er half februari een aanvulling op het 7e Actieprogramma komt, waarin kabinet beschrijft welke maatregelen het wil nemen om aan de verplichtingen uit de Nitraatrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water te voldoen. Men geeft aan dat aan deze verplichtingen sowieso moet worden voldaan en dat men daarom extra maatregelen wil nemen, en dat het daarnaast, óók, voor de Commissie een reden is om al dan niet stappen te nemen in het derogatietraject. Zonder het één moet het ander nog steeds, dus. In maart vergadert het Brusselse Nitraatcomité, dat onder meer over derogatie beslist, weer. Het kabinet hoopt dan in juli uitsluitsel over derogatie te krijgen, als het overgrote merendeel van de mest al op het land ligt.
Tineke de Vries, portefeuillehouder Bodem en Water, waarschuwt: “Dit is het moment voor vertrouwen, niet voor paniekvoetbal. Met de miljardeninvesteringen in innovatie, extensivering en vrijwillige opkoop en verplaatsing begrijpt ieder weldenkend mens dat we een grote verduurzamingsslag gaan maken. Het is aan onze bewindspersonen om de Commissie daarvan te overtuigen. LNV moet Brussel niet de ruimte bieden om het derogatietraject stil te leggen of inderhaast extreme eisen aan het 7e Actieprogramma te stellen.”
In de brief licht het ministerie al een tipje van de sluier wat betreft mogelijke aanvullende maatregelen, terwijl het nu juist zaak is om aan de slag te gaan met de integrale plannen die er liggen en niet zomaar stappen met een onevenredige impact te nemen. Zo worden genoemd: bufferzones in beekdalen in het oostelijk en zuidelijk zandgebied; het juridisch borgen dat op vrijvallende uitspoelingsgevoelige gronden geen teelten kunnen plaatsvinden van uitspoelingsgevoelige gewassen; inname en doorhaling van productierechten bij op- en uitkoop van veehouderijbedrijven conform de staatssteunregels; en een transitie om te komen tot grondgebonden melkveehouderij. Een deel daarvan moet volgens het ministerie een plek krijgen in de integrale gebiedsgerichte aanpak uit het coalitieakkoord met behulp van extensivering, omschakeling, innovatie, legalisering, op- en uitkoop, afwaardering en verplaatsing. Het zijn allemaal maatregelen die bij de uitwerking potentieel een explosieve impact hebben en niet zomaar in een snel addendum op een vorige maand ‘definitief vastgesteld’ 7e Actieprogramma mogen worden gevat. Duidelijkheid voor ondernemers en draagvlak in de sector is cruciaal.
