Op 26 januari jl. heeft minister Schultz een wetsvoorstel ingediend dat strekt tot afschaffing van de actualiseringsplicht voor bestemmingsplannen en beheersverordeningen die elektronisch raadpleegbaar zijn. Het is nog niet bekend wanneer de voorgestelde wet in werking zal treden, maar uit de parlementaire stukken blijkt wel dat spoedige inwerkingtreding wordt beoogd.
Strekking
Sinds de inwerkingtreding van de Wet ruimtelijke ordening op 1 juli 2008 zijn gemeenten verplicht om bestemmingsplannen en beheersverordeningen binnen een periode van tien jaar na vaststelling opnieuw vast te stellen. De minister stelt voor deze actualiseringsplicht vooruitlopend op de Omgevingswet te laten vervallen. In het kader van de Omgevingswet moeten gemeenten hun bestemmingsplannen, beheersverordeningen en lokale verordeningen over de fysieke leefomgeving samenvoegen tot en ombouwen naar één consistent en gebiedsdekkend omgevingsplan. Direct na inwerkingtreding van de Omgevingswet heeft elke gemeente van rechtswege een omgevingsplan. Dit is geen volwaardig omgevingsplan. Het omgevingsplan van rechtswege zal uit twee onderdelen bestaan: 1. het geldende ruimtelijke regime, dat onder meer bestaat uit bestemmingsplannen en beheersverordeningen, en 2. bepaalde algemene regels, die thans zijn opgenomen in het Activiteitenbesluit milieubeheer en die niet terugkomen in het Besluit activiteiten leefomgeving. Naar verwachting krijgen gemeenten vervolgens een periode van tien jaar om een volwaardig omgevingsplan op te stellen. In deze overgangsfase moeten gemeenten het ruimtelijke regime per locatie ombouwen naar regels die voldoen aan de eisen van de Omgevingswet en uitvoeringsregelgeving en moeten gemeentelijke verordeningen over de fysieke leefomgeving in het omgevingsplan worden geïntegreerd. De minister erkent dat dit een aanzienlijke opgave is die veel tijd en inspanning zal kosten. Doel van de afschaffing van de actualiseringsplicht is dan ook dat gemeenten in aanloop naar de Omgevingswet meer capaciteit krijgen om te beginnen met de voorbereidingen voor het op te stellen omgevingsplan.
Gevolgen
Het wetsvoorstel heeft geen gevolgen voor lopende procedures tot vaststelling van bestemmingsplannen of beheersverordeningen. Deze kunnen worden voortgezet. Het wetsvoorstel doet immers niets af aan de bevoegdheid van gemeenten om bestemmingsplannen en beheersverordeningen vast te stellen. Ondanks dat actualisering straks niet meer verplicht is voor elektronisch raadpleegbare bestemmingsplannen, kan actualisering bovendien nog steeds wenselijk zijn uit het oogpunt van een goede ruimtelijke ordening. Gemeenten blijven er natuurlijk verantwoordelijk voor dat het planologische regime actueel is en voldoet aan een goede ruimtelijke ordening, ook zonder generieke actualiseringsplicht. Dat geldt straks onder de Omgevingswet ook. Waar het Rijk zaken niet meer verplicht voorschrijft, is het aan de gemeente om deze verantwoordelijkheid te pakken. Ook moeten gemeenten onverkort gevolg geven aan instructieregels uit provinciale verordeningen en algemene maatregelen van bestuur en aan instructies uit zelfstandige aanwijzingsbesluiten. Bestemmingsplannen moeten dus nog steeds voor de in de instructies aangegeven tijdstippen worden aangepast.
Reikwijdte
De afschaffing van de actualiseringsplicht is beperkt tot bestemmingsplannen en beheersverordeningen die elektronisch raadpleegbaar zijn op www.ruimtelijkeplannen.nl. De minister geeft aan dat het hierbij om de volgende plannen gaat:
plannen die op grond van de Wet ruimtelijke ordening digitaal zijn vastgesteld volgens de op grond het Besluit ruimtelijke ordening voorgeschreven standaarden (IMRO2008 en IMRO2012);
plannen die zijn vastgesteld volgens een oudere standaard (IMRO2006) die destijds niet werd voorgeschreven, maar die wel werd gebruikt en die plannen op een vergelijkbare wijze raadpleegbaar maakt; en
oudere plannen die nog niet zijn opgesteld volgens digitale standaarden, maar waarvan wel een ingescande versie beschikbaar is gesteld op www.ruimtelijkeplannen.nl (Planconour & PDF, ofwel PRPCP2008).
Voor plannen die niet raadpleegbaar zijn op www.ruimtelijkeplannen.nl blijft de actualiseringsplicht uit de Wet ruimtelijke ordening van kracht tot de Omgevingswet in werking treedt. Onder de Omgevingswet komt de tienjaarlijkse actualiseringsplicht te vervallen.
