Afgelopen dinsdag, 6 december 2016, bespraken wij tijdens een expertmeeting van ons kantoor de pilotzaken over de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS). Op 30 november 2016 en 1 december 2016 vonden de zittingen in deze pilotzaken plaats. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State opperde de mogelijkheid van het stellen van prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie en noemde zelfs al de onderwerpen waar de vragen op zouden kunnen zien, namelijk:
de mogelijkheid bij een wettelijke regeling projecten en andere handelingen uit te zonderen van de vergunningplicht;
de mogelijkheid om een passende beoordeling die voor een programma is gemaakt ten grondslag te leggen aan de verlening van de vergunning voor een project;
de vraag of het weiden van vee en het bemesten van gronden zijn te duiden als een project als bedoeld in de artikel 6 lid 3 van de Habitatrichtlijn, en;
de duiding van de in het programma opgenomen maatregelen in het licht van artikel 6 van de Habitatrichtlijn.
Volgens appellanten is het stellen van prejudiciële vragen niet nodig, zo bleek tijdens de zitting. De PAS is volgens hen evident in strijd met artikel 6 van de Habitatrichtlijn. Namens de colleges van Gedeputeerde Staten van Limburg en Noord-Brabant werd aangevoerd dat de PAS evident in overeenstemming is met artikel 6 van de Habitatrichtlijn. Om die reden zouden prejudiciële vragen niet nodig zijn.
Ik denk echter dat prejudiciële vragen onvermijdelijk zijn. De huidige Nederlandse aanpak ter implementatie en uitvoering van artikel 6 van de Habitatrichtlijn is in Europees verband uniek te noemen vanwege het programmatische karakter. Vanwege dit unieke karakter laat de Nederlandse situatie zich moeilijk vergelijken met die van andere Europese landen waarover het Hof van Justitie van de Europese Unie reeds heeft geoordeeld (met name Franse en Belgische zaken). Hoewel dat strikt genomen niet mag meespelen, zou een prejudicieel rondje ook kunnen bijdragen aan het maatschappelijk draagvlak voor de PAS.
Het zal nog wel even duren voordat duidelijk wordt waarvoor de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State kiest. Wij houden u op de hoogte.
