De provincie Noord-Holland heeft Amersfoort geïnspireerd om duurzame energie te winnen uit asfalt. Dit gebeurt met collectoren in het wegdek.
Sinds de aanleg van de N23 Westfrisiaweg heeft de provincie Noord-Holland zogeheten asfaltcollectoren in het wegdek. Deze liggen sinds 2014 in een deel van de Kamerlingh Onnesweg in de gemeente Heerhugowaard. Na de realisatie van de N23 Westfrisiaweg werd de Kamerlingh Onnesweg onderdeel van de N194, het westelijk deel van de Westfrisiaweg. Onlangs werd bekend dat de gemeente Amersfoort hetzelfde systeem aanlegt onder de westelijke rondweg.
Asfaltcollectoren in het wegdek verzamelen warmte en kou en slaan deze op. Een buizenstelsel zorgt hiervoor. Het systeem is vergelijkbaar met vloerverwarming. Hierbij stroomt vloeistof door leidingen in de vloer.
Bij asfaltcollectoren is het wegdek ‘de vloer’. De zon warmt het asfalt op en de zwarte kleur van het asfalt absorbeert de warmte. Vervolgens geeft het systeem de asfaltwarmte door aan de circulerende vloeistof in het buizenstelsel. Een warmtewisselaar stuurt de energie daarna naar een bronsysteem op 60 tot 150 meter diepte.
Als de buitentemperatuur zakt, pompt de installatie de energie weer omhoog. Op dat moment kunnen gebouwen worden verwarmd. Het systeem kan gebouwen ook koelen met opgeslagen asfaltkou. Hierdoor zijn energieslurpende airco-systemen niet meer nodig. Voordelen: geen verbruik van fossiele brandstof en een afname van de CO2-uitstoot. Ander pluspunt is dat het asfalt ‘s winters ijsvrij kan worden gehouden.
Dankzij de collectoren heeft het wegdek ook minder onderhoud nodig. ’s Zomers pompt het systeem koud water uit de bodem door het wegdek. Dit dringt stroperigheid en spoorvorming terug. Als het vriest, kan het water het wegdek verwarmen. Dit voorkomt gaten in de weg.
Energie winnen uit asfalt – Road Energy Systems (RES) – gebeurt sinds begin deze eeuw. De Noord-Hollandse wegenbouwer Ooms (inmiddels Strukton) bedacht het. Op tientallen plekken in Nederland liggen inmiddels asfaltcollectoren. De Westfrisiaweg voorziet momenteel 3 bedrijven van warmte. Volgens systeem-aanbieder Kodi in Heerhugowaard “wekt een kilometer weg met asfaltcollectoren evenveel thermische energie op als een doorsnee windmolen.”
“Als je alle asfaltwegen in Rotterdam – 2.000 kilometer – zou voorzien van asfaltcollectoren, kunnen alle windmolens op zee weg”, zegt senior projectmanager Rob Verzijl van Kodi. “Waarom we dat dan niet doen? Het is kostbaar en lastig, omdat je alle bestaande wegen tot de tussenlaag moet openhalen. Dat gebeurt normaal eens in de 50 tot 80 jaar. Het beste moment om asfaltcollectoren aan te brengen is als je een weg gaat aanleggen of renoveren.”
