Inclusief onderwijs kan alleen gerealiseerd worden in schoolgebouwen die toegankelijk zijn voor iedereen. Het College voor de Rechten van de Mens adviseert daarom de minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media om termijnen te stellen waarbinnen schoolgebouwen in het primair en voortgezet onderwijs fysiek toegankelijk moeten zijn voor leerlingen met een beperking.
Bij de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties vraagt het College aandacht voor een verdere verheldering van de toegankelijkheidsnormen die zijn opgenomen in het Bouwbesluit en bijbehorende toelichting.
Het College vraagt hierbij expliciet in te gaan op het aspect dat mensen met een functiebeperking zoveel mogelijk zelfstandig (toegangs)deuren moeten kunnen openen. Het zelfstandig betreden van schoolgebouwen vergroot de autonomie van leerlingen met een beperking.
Het College geeft dit advies naar aanleiding van een klacht die het ontving van de ouders van een leerling van het Michaël College te Breda. Hun dochter zit vanaf het schooljaar 2017-2018 als leerling op het Michaël College. Haar school is een van de drie scholen die gehuisvest is op De Campus. De drie scholen hebben ieder hun eigen gebouw en zijn met elkaar verbonden door middel van inpandige ‘loopbruggen’. De leerling is rolstoelgebruiker en kan de toegangsdeur van het schoolgebouw van het Michaël College niet zelfstandig openen.
Onderwijsinstellingen zijn op grond van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/CZ) verplicht om in individuele situaties te zorgen dat een leerling onderwijs kan volgen. Een dergelijke aanpassing wordt een doeltreffende aanpassing genoemd. Ook moeten die aanpassingen binnen een redelijke termijn plaatsvinden. Het College toetst de klacht aan de WGHB/CZ.
Op de eerste schooldag vragen de ouders van de leerling aan de school om een doeltreffende aanpassingen te treffen, zodat hun dochter zelfstandig de school in en uit kan. Eind december 2019 brengt de school een elektrische bediening aan de toegangsdeur tot de centrale receptie van De Campus. In de doorgang naar het Michaël College, bevinden zich branddeuren. Als deze deuren gesloten zijn, kan de leerling zich alsnog niet zelfstandig door het gebouw bewegen.
De schoolgebouwen op De Campus zijn drie jaar geleden gebouwd en gerenoveerd. Doordat bij die (ver)bouwing voldaan is aan de eisen van het Bouwbesluit 2012 dacht het schoolbestuur dat de gebouwen voldoende toegankelijk zouden zijn voor leerlingen en andere personen met mobiliteitsbeperkingen. Dit blijkt niet het geval nu de leerling die gebruik maakt van een rolstoel stuit op toegankelijkheidsproblemen.
Stichting Katholieke Voortgezet Onderwijs Breda en omgeving heeft meer dan twee jaar nodig gehad om een stap te zetten richting het realiseren van de aanpassingen die de ouders van de leerling hebben aangevraagd. Vervolgens blijkt dat de gezette stap, een elektrische bediening aan de toegangsdeur, onvoldoende doeltreffend is omdat de leerling nog steeds problemen ervaart bij de toegang tot haar school. Het College concludeert daarom dat de Stichting zich onvoldoende heeft ingespannen om de gevraagde aanpassingen binnen een redelijke termijn te realiseren (oordeel 2020-9).
In een brief aan de minister voor Basis-en Voortgezet Onderwijs en Media adviseert het College om termijnen te stellen waarbinnen schoolgebouwen in het primair en voortgezet onderwijs fysiek toegankelijk moeten zijn voor leerlingen met een beperking. Deze aanbeveling is eerder ook gedaan in de Jaarlijkse rapportage over het VN-verdrag voor de rechten van personen met een handicap 2019. Hierin constateerde het College dat een aanzienlijk deel van de gebouwen van het primair en voortgezet onderwijs nog niet rolstoeltoegankelijk is.
In een brief aan de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties wijst het College erop dat de normen uit het Bouwbesluit over de toegankelijkheid van gebouwen voor mensen met een functiebeperking (waaronder rolstoelgebruikers) vooral betrekking hebben op de afmetingen van deuren, doorgangen, liften en dergelijke en op het ontbreken van obstakels zoals drempels. In het Bouwbesluit, en bijbehorende toelichting, wordt niet expliciet ingegaan op het zelfstandig kunnen openen van (toegangs)deuren door mensen met een functiebeperking. Toch is ook dit aspect relevant. In het VN-verdrag handicap gaat het juist om het vergroten van de autonomie van mensen met een beperking. Het College vindt het daarom belangrijk dat wordt bezien op welke manier meer duidelijkheid kan worden geboden.
Bij de inwerkingtreding van het VN-verdrag handicap in Nederland, is het College aangewezen als toezichthouder op de naleving van het verdrag. Binnen zijn toezichthoudende taak beschermt, bevordert en monitort het College de rechten van mensen met een beperking. Ieder jaar brengt het College een rapport uit over de stand van zaken rond de naleving van het verdrag. Waar nodig doet het College hierover aanbevelingen aan de betrokken minister.
