Zonneveld Maatweg zet een Rijksmonument in het zonnetje. Hoe kunnen zonnevelden samen gaan met Rijksmonumenten? Bij het zonneveld Maatweg in Amersfoort worden zonnepanelen gebruikt om een deel van de Hollandsche Verdedigingslinie zichtbaar te maken. Het veld van circa 10 hectare ligt aan de Grebbelinie en is onderdeel van de inundatiegronden van deze oude verdedigingslinie.
De kunst en crux van de Hollandsche Verdedigingslinies, zoals de Grebbelinie, zijn dat ze niet goed zichtbaar zijn in het landschap. Een enkel fort of kazemat en een ophoging of dijk in het landschap zijn de meest zichtbare elementen van deze belangrijke cultuurhistorische (Rijks)monumenten. De kracht van deze werken zat in de inundatie. De ogenschijnlijk normale weides en akkers rondom deze werken konden expres gevuld worden met water, waardoor ze een barrière vormden voor indringers.
De voormalige innovatieve verdedigingslinies verloren hun functie. Maar het borgen van de kwaliteiten, de herkenbaarheid, en de belevingswaarde van de Grebbelinie verdienen daarom bijzondere aandacht.
Zonnevelden in cultureel erfgoed
Moderne tijden brengen nieuwe uitdagingen.. Eén van de huidige uitdagingen is de energietransitie. Daarvoor moeten hernieuwbare energiebronnen gecreëerd worden, zoals zonnevelden. Dit zijn nieuwe elementen die in het landschap geplaatst worden. Maar welke plekken zijn nou geschikt? Het goed analyseren van locaties en hun omgeving biedt kansen om zonnevelden op bijzondere locaties te realiseren, zonder dat dit afbreuk doet aan de bestaande kwaliteiten. Het kan zelfs gebruikt worden om ze te versterken!
Het terugbrengen van oude elementen of accentueren van voormalige functies zijn niet nieuw binnen de architectuur. Voor het zonnepark Maatweg in Amersfoort is dit ook toegepast. De onzichtbare maar ooit belangrijke inundatievelden liggen nu vrijwel vergeten in het landschap. Door gebruik van blauwe zonnepanelen in oost-west opstelling, relatief laag in het landschap, wordt een licht golvend volgelopen inundatieveld uitgebeeld. Hierdoor wordt de Grebbelinie zichtbaarder in het landschap én wordt een bijdrage van circa 10 MWp geleverd aan de Amersfoortse energieopgave.
Het zonnepark zal niet alleen vanaf de openbare weg te zien zijn. Er wordt ook een klompenpad gerealiseerd langs de oostzijde van het park, waardoor wandelaars uitgebreid zicht hebben op het zonneveld. Ook komt er een informatiebord. Het park zal niet achter hekken en hagen verstopt worden. Aan de randen van het park worden brede natuurvriendelijke oevers gerealiseerd in combinatie met kruidenrijke groenstroken. Zo worden de ecologische waarden van het gebied versterkt, en ontstaat een natuurlijke barrière om het park.
