Er bestaat bier dat wordt gemaakt met gezuiverd afvalwater. Circular water is mijn werkterrein, ik kan er enthousiast over praten en ik ben overtuigd van de grote mogelijkheden. En het is knap gemaakt, dat bier, maar ik hoef het niet. De besmettelijke herkomst van het gebruikte water staat me gewoon tegen.
Waarom vertel ik dit? Er wordt veel gesproken over de gouden driehoek van overheid, bedrijfsleven en wetenschap die samen een mooie technische innovatie bedenken. Maar voor het terugwinnen van grondstoffen uit afvalwater rolt deze driehoek niet, dan moeten we er echt eerst een cirkel van willen maken. Dat doe je door er meerdere partijen voor de afzetmarkt van grondstoffen bij te betrekken. Ik heb daar zelf mee te maken bij Nereda, onze zuiveringstechnologie.
Deze technologie levert een biopolymeer dat in principe diverse aantrekkelijke eigenschappen heeft. We zijn heel trots op het product en we hebben in allerlei onderzoek ook in kaart gebracht waar deze Nereda gum, zoals we het hebben genoemd, zoal voor kan worden gebruikt. Het staat in de top-vijf van kansrijke grondstoffen, zoals de waterschappen die hebben samengesteld met hun Energie- en Grondstoffenfabriek.
Cellulose is ook een van die grondstoffen. Er is een heel palet toepassingen bedacht, waaronder uiteraard de papierindustrie. Maar die is maar matig geïnteresseerd: moeizaam proces, verkeerde vezels, onvoldoende schaalgrootte en voldoende alternatieven die bovendien niet schaars zijn. Er is nu wel een geschikte toepassing voor fietspaden, maar daarmee hebben we nog geen kansrijke afzetmarkt op de lange termijn. Bij bioplastics is het beeld net weer anders. Er is een afzetmarkt, maar een stevig onderzoekconsortium heeft nog niet de juiste marktpartij gevonden voor de investering. En als je niet oppast, stokt op een gegeven moment de hele ontwikkeling.
De algemene perceptie op de markt is helaas vooral dat er geen grondstoffen worden aangeboden, maar stoffen waar de zuiveringen vanaf moeten. Dat is marketing-psychologisch niet handig, en ook niet best voor prijsonderhandelingen. Wij kennen dezelfde uitdaging met Nereda gum: het kan bijvoorbeeld concurreren met een product uit zeewier. Maar tandartsen zullen ons product niet snel gebruiken om gebitsafdrukken te maken hetzelfde psychologische effect als met dat bier uit gezuiverd afvalwater. Gelukkig hebben we nog vele andere pijlen op onze boog; Nereda gum toont bijvoorbeeld unieke bindingseigenschappen voor allerlei composietmaterialen.
Maar ook dan moet je de markt aan tafel hebben. Wetenschap, bedrijfsleven en waterschappen kunnen het niet op eigen kracht. Aanvankelijk dachten we het zelf op de markt te kunnen brengen, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat we er met elkaar gewoon niet genoeg verstand van hebben. Daarom werken we samen met een partner uit de markt van de biobased technology: zij weten hoe het moet en kennen de afzetmarkt ze weten hoe de grondstof eruit moet zien en kunnen partijen vinden die de grondstof willen afnemen.
Dat kost wel tijd, je kunt niet na een jaar al een lint doorknippen. Vijf tot tien jaar is een meer realistische termijn om zon weg naar de markt af te leggen. Maar we gaan nu echt bouwen, vanuit het Nationaal Alginaat Onderzoeksprogramma (NAOP), onder aanvoering van STOWA. Medio volgend jaar is de productiefaciliteit voor Nereda gum in bedrijf. Onze partner koopt het; volgende mijlpaal is dat zij de markt rijp maken en de Nereda gum op hun beurt verkopen. Dat risico nemen ze. En dan is de cirkel bijna rond.
Het rond maken van de gouden cirkel is spannend en ingewikkeld, je hebt vanuit elke betrokken sector early adopters nodig, je moet er met zn allen veel energie in steken. Nuchterheid en realisme komen ook goed van pas. Onderweg zul je soms ook flinke teleurstellingen moeten verwerken. Het is een soort estafette-marathon: ook de laatste loper moet het stokje overnemen en over de finish brengen. Want daar staat vast een fris biertje klaar.
