Waar de een lyrisch is over de gedurfde moderne architectuur van de nieuwe vleugel van het Stedelijk Museum, is de ander van mening dat deze witte “badkuip” het gezicht van de chique Van Baerlestraat bederft. Maar ook op kleinschaliger niveau lopen de meningen uiteen over wat er kan en mag worden gebouwd.
Waar de een lyrisch is over de gedurfde moderne architectuur van de nieuwe vleugel van het Stedelijk Museum, is de ander van mening dat deze witte badkuip het gezicht van de chique Van Baerlestraat bederft. Maar ook op kleinschaliger niveau lopen de meningen uiteen over wat er kan en mag worden gebouwd.
Om te voorkomen dat er binnen Amsterdam een wildgroei aan bouwwerken van sterk wisselende kwaliteit ontstaat, moeten gebouwen aan redelijke eisen van welstand voldoen. Niet ieder huis leent zich immers voor een vierkante standaard dakopbouw en in een monumentaal grachtenpand plaats je nu eenmaal geen witte kunststof kozijnen. De centrale stad en de stadsdelen stellen daarom welstandsregels op met betrekking tot vormgeving, kleurstelling en stijl. Voor monumenten gelden nog specifiekere eisen. De Commissie Welstand en Monumenten (CWM) beoordeelt of bouwplannen aan deze criteria voldoen en brengt hierover advies uit aan de het stadsdeel. Hoewel bijna iedereen het er over eens is dat deze controle op bouwwerken noodzakelijk is, ontvang ik regelmatig klachten over de Welstandscommissie. In samenspraak met de Welstandscommissie heb ik de meest in het oog springende problemen geïnventariseerd in mijn notitie
Welstand Amsterdam getoetst
. Het gaat daarbij om de informatieverstrekking over de procedure en de welstandscriteria, de toetsing, de communicatie met de commissie en de helderheid van de adviezen. Voor de burger is vaak niet duidelijk aan welke criteria zijn bouwplan moet voldoen. Zo waren de welstandsadviezen voor een bloemenkiosk in stadsdeel Zuid waren vaag dat deze vier keer moest worden aangepast. Daardoor duurde het twee en een half jaar voor de vergunning werd verleend. In deze zaak adviseerde ik het stadsdeel dan ook om vooraf te toetsen of welstandsadviezen wel concreet genoeg zijn en voldoende aanknopingspunten bieden voor aanpassing van de bouwplannen.
Veel aanvragers hebben er moeite mee dat een negatief welstandsadvies wordt gegeven bij geringe afwijkingen van de welstandseisen zonder dat Welstandscommissie de situatie ter plaatse heeft bekeken. Bijvoorbeeld de man die de kozijnen in zijn achtergevel moest vervangen terwijl deze voor anderen nauwelijks zichtbaar waren. Ook zou het stadsdeel van de welstandsadviezen af moeten kunnen wijken wanneer de uitkomst van het advies onredelijk is voor de burger. Bij de aanvraag voor een scootsafe, die anderhalf jaar nadat hij werd ingediend alsnog op grond van het welstandsadvies werd afgewezen, had zoiets zeker in de rede gelegen. De Welstandsnota en de werkwijze van de Welstandscommissie worden momenteel herzien. Het is de bedoeling om de positie van de burger te versterken. Er zal meer openheid komen en meer zicht op de werkwijze van de commissie. Ik zal deze ontwikkeling met grote belangstelling blijven volgen.
Door Gemeentelijke Ombudsman
