De invoering van het Bouwbesluit 2012 heeft voor het daglicht de nodige gevolgen. Naast het feit dat ten opzichte van het Bouwbesluit 2003 voor de logiesfunctie de eis voor daglicht helemaal is komen te vervallen (hier zal door de marktwerking en een programma van eisen wel praktisch mee omgegaan worden), is de belangrijkste aanpassing wel de belemmeringshoek a, welke is aangepast van (tenminste) 25° naar 20°.
Door: Ton van der Minnen
De invoering van het Bouwbesluit 2012 heeft voor het daglicht de nodige gevolgen. Naast het feit dat ten opzichte van het Bouwbesluit 2003 voor de logiesfunctie de eis voor daglicht helemaal is komen te vervallen (hier zal door de marktwerking en een programma van eisen wel praktisch mee omgegaan worden), is de belangrijkste aanpassing wel de belemmeringshoek ?, welke is aangepast van (tenminste) 25° naar 20°.
Bij de invoering van het Bouwbesluit 2012 is tevens een gewijzigde norm NEN 2057 (2011) opgenomen in het Bouwbesluit 2012. Deze gewijzigde norm heeft wel gevolgen voor de hoeveelheid daglicht dat minimaal benodigd is voor de betrokken gebruiksfuncties (woonfunctie, bijeenkomstfunctie, t.w. kinderopvang celfunctie, gezondheidsfunctie, kantoorfunctie en onderwijsfunctie).
Door de verlaging van de ?-waarde en het aanpassen van de bijbehorende tabellen in de NEN2057 zal het equivalente daglichtoppervlakte (Aeq) hierdoor kleiner worden t.o.v. de vervallen norm waardoor er dus in een verblijfsgebied en/of verblijfsruimte meer daglicht nodig is om de aan de vereiste minimaal vereiste waarde te kunnen voldoen (artikel 3.57, eerste lid, tabel 3.74 Bouwbesluit 2012). Los van de grootte van een verblijfsgebied / verblijfsruimte betekent dit 7,5 % meer equivalent daglichtoppervlakte dat nodig om aan de vereiste minimale daglichtoppervlakte te kunnen voldoen.
Een voorbeeld: bij een verblijfsgebied van 40 m² is er in een woning dus 4 m² (10% van VG) nodig om aan de eisen van het Bouwbesluit 2012 te kunnen voldoen. Op basis van het Bouwbesluit 2003 betekent dit dat er tenminste 4,65 m² aan glas nodig is; op basis van het Bouwbesluit 2012 is dit tenminste 5 m² glasoppervlak geworden
De ander belangrijke aanpassing is toch wel de belemmeringszone. In de gewijzigde norm is deze belemmeringszone van 60° naar 100° (beiden in stappen van 10°) opgeschroefd. Dit heeft tot gevolg dat de belemmering een grotere invloed zal krijgen op de formule voor het bepalen van de equivalente daglichtoppervlakte. Door het uitbreiden van de belemmeringszone zullen daglichtopeningen die in de nieuwe belemmeringszone zullen vallen, een veel lagere Aeq krijgen waardoor een verblijfsgebied/verblijfsruimte meer glasoppervlakten moeten bevatten. Hoe meer een glasopening in de nieuwe belemmeringszone ligt, hoe nadeliger dit wordt.
Voorbeeld: een daglichtopening in een inwendige hoek van een woonkamer (bv grenzend aan een uitbouw van een bijkeuken/garage e.d.) zal het equivalente daglichtoppervlakte in het ongunstigste geval tot wel 47% in waarde teruglopen. Ee.a. is uiteraard geheel afhankelijk van hoever het raam in de inwendige hoek gesitueerd is.
In de gewijzigde norm zijn nog enkele aspecten die niet vergeten moeten worden. De LTA-waarde (lichtdoorlatendheidsfactor) is nu geïntegreerd in de formule voor de equivalente daglichtoppervlakte-berekening. Zolang deze LTA groter of gelijk is aan 0,6, is er niets aan de hand; maar indien deze LTA-waarde hieronder komt, dan dient deze waarde meegenomen te worden in de berekening. Warmte-isolerend glas met bv reflecterende lagen en daardoor een zeer lage warmtedoorgangscoëfficient van ongeveer 1,1 W/m²K, hebben in het algemeen een LTA-waarde die lager ligt dan 0,6 en daardoor een grote invloed krijgen op de vereiste hoeveelheid daglicht.
Kijken we naar de gevolgen voor de aanwezigheid van een overstek, dan zorgt het verschuiven van het projectievlak (van buitenzijde naar binnenzijde constructiedeel) juist voor een versoepeling van ca. 3%. Niet alleen de ?-waarde (wordt wel groter), maar ook het verlagen van de minimale hoek ? is hier debet aan.
Doordat er een toename ontstaat van de hoeveelheid raamoppervlak, zal dit mogelijk nog invloed gaan krijgen op de Epc-waarde. Zeker naar de toekomst toe wanneer de Epc-waarde aangescherpt zal worden, kan dit gevolgen hebben voor de te nemen maatregelen voor het ontwerp van een gebouw.
De gewijzigde norm NEN 2057 is verder dusdanig aangepast dat de leesbaarheid, maar ook de bepaling van het equivalent daglichtoppervlakte gemakkelijker is geworden.
In het kort is een opsomming gemaakt van de wijzigingen/aanvullingen in de gewijzigde norm NEN 2057.
Het projectievlak is verplaatst van de buitenzijde van de constructie waarin een kozijn is geplaatst naar de binnenzijde van de constructie (kortom: van de buitengevel naar het binnenspouwblad)
De methode voor een naar binnen hellend dakvlak (bv een zolderkamer) is nu goed beschreven in de gewijzigde norm. Een beroep op gelijkwaardigheid (berekeningsmethodiek) is in de meeste gevallen niet meer nodig.
De bepalingsmethode voor overstekken (bv balkons) is aangepast. Het overstek-deel (3-dimensionaal vlak) dat meegenomen moet worden in de bepaling van de Aeq is nu goed omschreven, maar vergt wel wat tijd om dit goed uit te werken.
Nieuw is ook de bepalingsmethode voor verlopende overstekken (bv in breedte toenemende bovengelegen galerijen/balkons e.d.).
In de uitwendige reductiefactor (Cu ) is de vaste waarden van 0,8 nu vervangen door de LTA-waarde van de doorzichtige uitwendige scheidingsconstructies)
Voor dakkapellen en erkers zijn duidelijke aanwijzingen voor het bepalen van Aeq aangegeven.
Er is een uitgebreide rekenmethode aangegeven die o.a. te gebruiken zijn voor complexe situaties bv bij het gebruik van transparante vlakken; hiervoor kan een lichtsimulatieprogramma gebruikt worden voor het bepalen van de Aeq.
Tenslotte zijn er nog enkele rekenvoorbeelden gegeven met enkele praktijksituaties.
Bron:
NEN 2057, Bouwbesluit
Door InterConcept
