Wijken van het aardgas halen is een zeer intensief proces met bewoners en gebouweigenaren, waarvoor veel capaciteit en tijd nodig is. Dit is een van de inzichten uit de eerste jaarlijkse Voortgangsrapportage Programma Aardgasvrije Wijken.
Ruim een jaar geleden zijn de 27 proeftuinen Aardgasvrije Wijken gestart. Dat doen ze voortvarend, ieder op hun eigen manier. De meeste proeftuinen werken toe naar een uitgewerkte businesscase en een aanbod voor de bewoners in 2020. In enkele wijken is inmiddels de schop in de grond gegaan
Ervaringen van voorlopers
De voortgangsrapportage laat zien dat het proces voor de uitwerking van de aanpak (techniek, businesscase) en de participatie met bewoners en gebouweigenaren intensiever is dan gedacht en gemeenten veel tijd en menskracht kost.
De deelnemende gemeenten ervaren dat de proeftuinen urgentie geven voor de energietransitie in de wijk. Bovendien zijn de proeftuinen een stimulans voor inwoners buiten deze wijk om ook aan de slag te gaan. Ze geven een impuls aan de samenwerking met partners en de participatie met inwoners. Een positief effect is dat de sociale cohesie in de wijk toeneemt, doordat bewoners met elkaar in gesprek komen.
De leerervaringen van deze voorlopers worden meegenomen in het Kennis- en Leerprogramma Aardgasvrije Wijken van de VNG, zodat andere gemeenten daar hun voordeel mee kunnen doen als zij wijken van het aardgas gaan halen.
Belangrijke conclusies
Gemeenten geven aan dat betaalbaarheid het belangrijkste element is voor inwoners en sturen aan op ‘woonlastenneutraliteit’. Gemeenten vinden het lastig om daarvoor een passend aanbod te doen, omdat bijvoorbeeld het Warmtefonds en de gebouwgebonden financiering er nog niet zijn.
Ook worstelen gemeenten met de businesscases voor warmtenetten en hun rol daarin. Bij de betrokkenheid van een commerciële partij is dit onvoldoende transparant. In andere gevallen is het onder de huidige condities, in afwachting van de nieuwe warmtewet, niet mogelijk om een sluitende businesscase op te stellen.
Tot slot hechten de deelnemende gemeenten veel waarde aan een landelijke campagne waarin het Rijk de urgentie en noodzaak van het aardgasvrij maken onderstreept. Een landelijk verhaal benadrukt de gezamenlijkheid en versterkt daarmee de gemeentelijke communicatie.
Nieuwe ronde proeftuinen
Tegen de zomer wordt de nieuwe selectie proeftuinen bekend gemaakt. Na deze tweede selectie kunnen gemeenten opnieuw een aanvraag indienen voor een derde selectie die in 2021 wordt gedaan.
Meer informatie
https://www.omgevingsweb.nl/beleid/programma-aardgasvrije-wijken-publiceert-voortgangsrapportage/
