Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Tijdens de klimaattop van de Verenigde Naties in Glasgow, die van 31 oktober tot 12 november 2021 heeft plaatsgevonden, sprak de wereld over klimaatverandering. De conferentie was de belangrijkste klimaattop sinds 2015, toen het Klimaatakkoord van Parijs werd gesloten. Het ‘Paris Rulebook’ (de implementatierichtlijnen) is daarmee afgerond.
Veel klimaatregelen zijn gericht op het terugbrengen van broeikasgassen, zogenaamde mitigatiemaatregelen. De gevolgen van klimaatverandering merken we op allerlei plaatsen in de natuur, in de stad en in de landbouw. Het aanpassen aan de nieuwe omstandigheden is daarmee ook een belangrijk aspect van het klimaatbeleid. Mitigatie en adaptatie worden nu vaak separaat aangepakt, terwijl een integrale benadering veel mogelijkheden biedt, onder andere in het omgevingsplan. Energie en energievoorziening vormen een integraal onderdeel van het omgevingsbeleid. In het kader van de energietransitie is dit dus ook een relevant thema op gemeenteniveau. Windmolens, zonneparken en bodemenergiesystemen vormen hierbinnen belangrijke thema’s: waar kan en mag een en ander plaatsvinden en welke ruimte is er voor initiatiefnemers?
Het is aan burgers, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties om samen met gemeenten te bepalen hoe dat doel behaald kan worden. In de omgevingsvisie moet dat beleid op hoofdlijnen vastgelegd worden. Om tot een realistische en op uitvoering gerichte omgevingsvisie te komen is het van belang om de lokale omstandigheden, de energievraag en energiemogelijkheden goed in beeld te brengen. In het omgevingsplan moet dat nader worden uitgewerkt.1 In de Staalkaart Omgevingsplan Energietransitie is een aantal handvatten opgenomen waarmee wordt beoogd de uitvoeringspraktijk bij het opstellen van een omgevingsplan te inspireren en op weg te helpen bij het maken van een omgevingsplan rondom het thema energietransitie.21 Programma aan de slag met de Omgevingswet: Staalkaart omgevingsplan energietransitie, december 2018, p. 15.
2 Programma aan de slag met de Omgevingswet: Staalkaart omgevingsplan energietransitie, december 2018.