2.2Inbev heeft hoger beroep ingesteld en de zaak aangebracht tegen de roldatum 10 augustus 2021. In de appeldagvaarding heeft Inbev onder meer gevorderd dat het hof de huurprijs met ingang van 29 juni 2017 nader vaststelt en dat het met ingang van 15 maart 2020 de huurprijs verlaagt vanwege gebreken, althans de huurovereenkomst wijzigt wegens onvoorziene omstandigheden, tot het moment dat geen coronagerelateerde vrijheidsbeperkende maatregelen meer door de overheid worden opgelegd.

2.3Aan Inbev is uitstel verleend voor het nemen van de memorie van grieven tot de roldatum 21 september 2021 en is vervolgens een nader uitstel verleend tot de roldatum 19 oktober 2021. Daarbij is in het roljournaal vermeld dat dit een ambtshalve peremptoir uitstel was.

2.4Op de roldatum 19 oktober 2021 heeft Inbev geen memorie van grieven genomen. Evenmin heeft zij voor het roltijdstip van 10.00 uur een uitstelverzoek gedaan. Wel heeft Inbev op 19 oktober 2021 om 12.10 uur per e-mail (Zivver) een “incidentele memorie tot aanhouding” aan het hof gezonden. In die memorie heeft Inbev primair verzocht om op grond van art. 392 lid 6 Rv de procedure aan te houden totdat de Hoge Raad uitspraak heeft gedaan op prejudiciële vragen van de rechtbank Limburg,n

Rechtbank Limburg 31 maart 2021, ECLI:NL:RBLIM:2021:2982.

waarover de Procureur-Generaal op 30 september 2021 een conclusie had genomen.n

Zie ECLI:NL:PHR:2021:902.

Subsidiair heeft Inbev in de genoemde memorie verzocht om een afwijkende procesgang vast te stellen met toepassing van art. 1.5 van het toepasselijke procesreglement en eerst een schikkingscomparitie te gelasten.

2.5De advocaat van Inbev heeft bij de indiening van de hiervoor in 2.4 genoemde incidentele memorie vermeld dat hij door een internetstoring op zijn huisadres de memorie niet voor het roltijdstip van 10.00 uur kon mailen.

2.6Reimborg heeft bij e-mail van 19 oktober 2021, 13.43 uur, gereageerd. In deze e-mail heeft Reimborg onder meer gesteld dat van de beweerdelijke internetstoring geen bewijs is geleverd en dat de storing voor rekening en risico van Inbev komt. Reimborg heeft het hof verzocht de incidentele memorie buiten beschouwing te laten en in de hoofdzaak akte niet-dienen te verlenen omdat geen verder uitstel voor indiening van de memorie van grieven meer kan worden verkregen.

2.7Bij rolbeslissing van 26 oktober 2021 is vastgesteld dat het recht van Inbev op het nemen van de memorie van grieven is komen te vervallen. In de rolbeslissing van 26 oktober 2021 is daartoe als volgt overwogen:

3.3 [De advocaat van Inbev] heeft niet aangegeven waarom hij zijn, in een memorie verpakte, uitstelverzoek niet binnen deze termijn heeft verzonden. Een overmachtsituatie waarom dit niet had gekund is niet aangevoerd en ligt ook niet voor de hand. De conclusie van de PG Wissink waar [de advocaat van Inbev] naar verwijst dateert van 30 september 2021 en heeft veel aandacht in de pers gekregen. Aangenomen dat op de ochtend van 19 oktober 2021 [de advocaat van Inbev] thuis problemen met de internetverbinding heeft ondervonden, dan kunnen die verbindingsproblemen daarom niet worden aangemerkt als overmacht.

3.4Het recht op het nemen van de memorie van grieven is komen te vervallen. (…)”

2.8Bij eindarrest heeft het hof de hiervoor in 2.7 genoemde beslissing dat het recht op het nemen van de memorie van grieven is vervallen gehandhaafd en Inbev niet-ontvankelijk verklaard in haar hoger beroep. Daartoe heeft het hof overwogen:

2.2Aan Inbev zijn de reguliere uitsteltermijnen voor het nemen van de memorie van grieven gegeven (zes plus vier weken; art. 2.16 en 2.17 Lpr), laatstelijk tot 19 oktober 2021, ambtshalve peremptoir. In art. 1.4 Lpr is bepaald dat de roldatum en het inlevertijdstip op dinsdag om 10:00 uur is. Op 19 oktober 2021 om 12:10 uur is namens Inbev een uitstelverzoek ingediend, subsidiair een verzoek om een afwijkende proceduregang vast te stellen. De rolraadsheer heeft deze verzoeken afgewezen op de in de rolbeschikking weergegeven gronden.

2.3Het hof handhaaft de onder 1.1 genoemde beslissing van de rolraadsheer. [De advocaat van Inbev] stelt weliswaar dat hij door een internetstoring niet in staat was het uitstelverzoek tijdig – dat wil zeggen: voor het roltijdstip van 10:00 uur – in te dienen, maar hij heeft dit op geen enkele manier aannemelijk gemaakt. Evenmin heeft [de advocaat van Inbev] op andere wijze (telefonisch) contact opgenomen met de griffie om aan te kondigen dat hij nog met een uitstelverzoek zou komen, maar dat dit door technische problemen niet tijdig gedaan kon worden.

2.4Daarmee staat vast dat het recht van Inbev is vervallen om de memorie van grieven te nemen. Het hof zal Inbev daarom niet-ontvankelijk verklaren in haar hoger beroep. (…)”

3.1.1Onderdeel 4 van het middel bestrijdt het oordeel van het hof in rov. 2.3 van het eindarrest dat de advocaat van Inbev niet aannemelijk heeft gemaakt dat hij door een internetstoring niet in staat was de incidentele memorie tijdig – voor het roltijdstip van 10.00 uur – in te dienen. De onderdelen 4.1 en 4.2 klagen onder meer dat van de advocaat van Inbev niet zonder meer verlangd kon worden het bestaan van de internetstoring aannemelijk te maken en dat het hof de advocaat van Inbev in de gelegenheid had moeten stellen het bestaan en de oorzaak van de internetstoring toe te lichten en/of daarvan nog bewijs in de procedure in te brengen.

3.1.2In art. 2.1 van het Landelijk procesreglement voor civiele dagvaardingszaken bij de gerechtshoven (hierna: Lpr), zoals deze bepaling luidde ten tijde van de indiening van de incidentele memorie door Inbev,n

Landelijk procesreglement voor civiele dagvaardingszaken bij de gerechtshoven (twaalfde versie), Stcrt. 2021, 14863.

is bepaald dat processtukken kunnen worden ingediend door toezending per post, afgifte aan de Centrale Balie, indiening ter zitting of toezending per fax. In art. 1.3.1 van de Tijdelijke algemene regeling zaaksbehandeling rechtspraak is bepaald dat (proces)stukken en berichten die op basis van de procesreglementen via de fysieke post kunnen worden verzonden, ook uitgewisseld kunnen worden via de ‘veilig mailen voorziening van de Rechtspraak’ (hierna: Veilig mailen).n

Zie de conclusie van de Advocaat-Generaal, onder 3.19.

Voor het geval waarin een processtuk of bericht via Veilig mailen wordt ingediend en deze indiening als gevolg van een verstoring te laat plaatsvindt, leent art. 8 van het Besluit elektronisch procederen (hierna: Bep) zich voor overeenkomstige toepassing.

3.1.4In dit geval heeft de advocaat van Inbev op 19 oktober 2021 om 12.10 uur de incidentele memorie tot aanhouding via Veilig mailen ingediend en daarbij aangevoerd dat hij door een internetstoring op zijn huisadres de memorie niet voor het roltijdstip van 10.00 uur kon mailen. Niet uitgesloten is dat het op dat moment voor hem nog niet mogelijk was om de oorzaak en de niet-toerekenbaarheid van de verstoring te onderbouwen. In de rolbeslissing van 26 oktober 2021 heeft het hof niet geoordeeld dat de gestelde internetstoring onvoldoende aannemelijk was gemaakt, maar heeft het hof (zoals hierna in 3.2.1-3.2.3 wordt overwogen ten onrechte) geoordeeld dat het recht op het nemen van de memorie van grieven is vervallen op de grond dat de incidentele memorie een uitstelverzoek wegens klemmende redenen betrof dat te laat was gedaan. Onder deze omstandigheden kon het hof in zijn eindarrest niet zonder meer (alsnog) oordelen dat de advocaat van Inbev de gestelde internetstoring niet aannemelijk heeft gemaakt, maar had het hof eerst gelegenheid moeten bieden om de gestelde verstoring en de niet-toerekenbaarheid daarvan te onderbouwen. De onderdelen 4.1 en 4.2 zijn dus gegrond.

3.2.1De onderdelen 2.1, 2.3 en 2.4 klagen onder meer dat het hof heeft miskend dat het diende te beoordelen of aanleiding bestond om ‘eerst en vooraf’ (als bedoeld in art. 209 Rv) te beslissen op de incidentele vordering van Inbev tot aanhouding van de procedure op de voet van art. 392 lid 6 Rv en ten onrechte de incidentele vordering van Inbev tot aanhouding heeft beoordeeld als een uitstelverzoek wegens klemmende redenen op de voet van art. 2.18 Lpr. Onderdeel 2.5 klaagt dat het hof de incidentele memorie van Inbev op onbegrijpelijke wijze heeft uitgelegd door het daarin opgenomen (primaire) verzoek tot aanhouding van de procedure als bedoeld in art. 392 lid 6 Rv op te vatten als een verzoek tot uitstel wegens klemmende redenen, als bedoeld in art. 2.18 Lpr.

3.2.2Een partij die aanhouding van de behandeling van de zaak wenst – bijvoorbeeld in afwachting van de beantwoording in een andere lopende procedure van prejudiciële vragen die rechtstreeks van belang zijn om op de vordering of het verzoek te beslissen (art. 392 lid 6 Rv) –, kan ervoor kiezen een daartoe strekkende incidentele vordering in te stellen. Voor de beantwoording van de vraag of een dergelijke incidentele vordering wordt behandeld en beoordeeld voorafgaand aan verdere proceshandelingen in de hoofdzaak, geldt de maatstaf van art. 209 Rv, die inhoudt dat de vordering eerst en vooraf wordt behandeld en beslist “indien de zaak dat medebrengt”.n

Vgl. HR 2 maart 2012, ECLI:NL:HR:2012:BU8176, rov. 3.5.1-3.5.2.

3.2.3Onderdeel 2.5 klaagt terecht dat het hof de incidentele memorie van Inbev op onbegrijpelijke wijze heeft uitgelegd. Dit processtuk kan niet anders worden uitgelegd dan dat het primair een incidentele vordering tot aanhouding van de procedure op de voet van art. 392 lid 6 Rv inhoudt. Uit hetgeen hiervoor in 3.2.2 is overwogen, volgt dat het hof diende te beoordelen of in dit geval eerst en vooraf diende te worden beslist op deze incidentele vordering. De hiervoor in 3.2.1 weergegeven klachten van de onderdelen 2.1, 2.3 en 2.4 zijn derhalve eveneens gegrond.

3.3De overige klachten van het middel behoeven geen behandeling.