De Wnb geeft een wettelijk kader voor de bescherming van natuurwaarden in daartoe aangewezen gebieden. Om welke gebieden gaat het dan?
De Wnb regelt de aanwijzing van gebieden waarvoor op grond van internationale verplichtingen een bijzondere bescherming vereist is, te weten de gebieden die ingevolge de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn moeten worden aangewezen als ‘speciale beschermingszones’. Deze beschermingszones zijn onderdeel van het samenhangende Europese ecologische netwerk dat ‘Natura 2000’ wordt genoemd. De aanwijzing van Natura 2000-gebieden is geregeld in artikel 2.1 Wnb. Welke beschermde natuurgebieden zijn aangewezen, is te vinden op de Natura 2000-site van het ministerie van Economische Zaken (voorheen LNV).1 Op deze site is eveneens de procedure voor de aanwijzing van Natura 2000-gebieden uitgebreid beschreven. Behalve het overzicht is er ook een gebiedendatabase. De Gebiedendatabase bevat alle informatie over de beschermde natuurgebieden van Nederland: de Natura 2000-gebieden (Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn), Wetlands en Beschermde Natuurmonumenten2, Nationale parken, Nationale landschappen en de Ecologische Hoofdstructuur.
Voor de Natura 2000-gebieden geldt op grond van artikel 2.7. Wnb een vergunningstelsel voor alle handelingen die de natuurwaarden kunnen aantasten of, in de terminologie van de wet:
“Het is verboden zonder vergunning van gedeputeerde staten projecten te realiseren of andere handelingen te verrichten die gelet op de instandhoudingsdoelstellingen voor een Natura 2000-gebied de kwaliteit van de natuurlijke habitats of de habitats van soorten in dat gebied kunnen verslechteren of een significant verstorend effect kunnen hebben op de soorten waarvoor dat gebied is aangewezen ontsieren.”
Het bevoegd gezag voor het verlenen van de vergunning is het college van Gedeputeerde Staten van de provincie waarin het gebied is gelegen. In een aantal bijzondere gevallen is de minister bevoegd. Dat is bijvoorbeeld het geval waar het militaire gebieden en oefenterreinen betreft of als vergunning wordt gevraagd door een lid van het Koninklijk Huis.
Overigens geeft de beschrijving in artikel 2.7 lid 2 duidelijk aan dat de vergunning niet alleen nodig is voor activiteiten binnen het gebied maar ook voor schadelijke handelingen buiten het Natura 2000-gebied. De procedurebepalingen voor de vergunning Wnb zijn beschreven in hoofdstuk 5 Wnb.
1 https://www.synbiosys.alterra.nl/natura2000/gebiedendatabase.aspx?subj=n2k&groep=0.
2 Onder de Natuurbeschermingswet 1998 waren er beschermde natuurmonumenten. De status van beschermd natuurmonument is met het in werking treden van de Wnb afgeschaft. De aparte beschermde status van beschermd natuurmonument is vervallen, omdat naar mening van de rijksoverheid de bescherming door de Natura 2000 en op grond van de ruimtelijke regels (aanwijzing in het bestemmingsplan) volstaat.
